Εμίλ και Ξάβερ: η αλήθεια πίσω από τον διπλό τάφο της Σιγισοάρα

Τον χειμώνα του 2018 ο καταλανός θεατρικός συγγραφέας Γκιλιέμ Κλούα επισκέφθηκε τη Σιγισοάρα της Ρουμανίας για την πρεμιέρα του έργου του Το χελιδόνι. Επισκέφθηκε το νεκροταφείο των πεσόντων του Α’ Π. Π. της πόλης και έγραψε μια ιστορία αγάπης δυο στρατιωτών, του Εμίλ και του Ξάβερ, που αφού μούσκεψε στο κλάμα το τουίτερ και το ίνσταγκραμ και έγινε πρώτη είδηση στα δελτία της ισπανικής τηλεόρασης, αποκαλύφθηκε τελικά πως ήταν προϊόν της πλούσιας φαντασίας του συγγραφέα και το μόνο αληθινό στοιχείο της ήταν η διπλή ταφόπλακα που του έδωσε την έμπνευση να τη γράψει.

Πριν από μερικές μέρες, ένας από τους φαν της ιστορίας του Κλούα, πήγε στη Σιγισοάρα με σκοπό να βρει την αλήθεια πίσω από τη διπλή ταφή. Η πρώτη ανακάλυψη του Κολομβιανού Dan Gamboa Bohórquez λοιπόν, ήταν πως το νεκροταφείο αυτό (νεκροταφείο Ευαγγελιστών) “ανακαινίστηκε” το 2012. Η δεύτερη, πως στο νεκροταφείο υπάρχουν και τάφοι μουσουλμάνων με την ημισέληνο, και τάφοι χριστιανών με τον σταυρό, αλλά: δεν αναγράφεται η παράταξη στην οποία πολέμησαν οι πεσόντες. Ήταν με το μέρος της Γερμανίας-Αυστροουγγαρίας ή με το μέρος της Αντάντ (δηλαδή Ρουμάνοι που πολέμησαν μετά την είσοδο της Ρουμανίας στον Α’ Π.Π. στο πλευρό της Αντάντ);

Μετά την “ανακαίνιση” του 2012 οι ταφόπετρες έμειναν ίδιες, αλλά τα ονόματα σε αυτές ξαναγράφτηκαν γιατί είχαν σβηστεί. Ο Dan Gamboa βρήκε τον υπεύθυνο αυτής της εργασίας, τον κύριο Kένιγκ, που ζει και εργάζεται ακόμα στη Σιγισοάρα, και μίλησε μαζί του. Εκείνος του εξήγησε γιατί χρειάστηκε αυτή η “ανακαίνιση”. Ο Gamboa αποφάσισε τότε να βρει φωτογραφίες και πληροφορίες για το νεκροταφείο από τη στιγμή που αυτό δημιουργήθηκε μέχρι σήμερα. Με τη βοήθεια του κυρίου Κένιγκ που ζήτησε από τη Γερμανία να του στείλουν όλα τα αρχεία των τάφων του Α’ Π.Π. στη Ρουμανία σε ηλεκτρονική μορφή-όπως και έγινε-και με τη βοήθεια ηλεκτρονικών μεταφραστικών μηχανών ο Dan Gaboa αφού δεν μιλάει καμιά από τις δυο γλώσσες, διάβασε γερμανικά και ρουμανικά αρχεία για τους τάφους, από το 1918 μέχρι σήμερα.

Τα αποτελέσματα είναι αποκαλυπτικά. 1. Το επίθετο του Ξάβερ που φαινόταν να μοιάζει με καταλανικό (Suñer) στη μυθοπλασία του Γκιλιέμ Κλούα, είναι στην πραγματικότητα γερμανικό, Summer. 2. O Εμίλ και ο Ξάβερ ήταν Γερμανοί καθολικοί. Η πιθανότερη αιτία θανάτου του πρώτου ήταν επιπλοκές τραυμάτων μετά από μια μάχη που δόθηκε στην περιοχή τον Δεκέμβριο του 1918 (υπάρχουν κι άλλοι τάφοι με κοντινές ημερομηνίες θανάτου στο ίδιο νεκροταφείο)•ο δεύτερος πρέπει μάλλον να σκοτώθηκε σε κάποια ενέδρα. 3. Τα σώματά τους είχαν ταφεί αρχικά στο καθολικό νεκροταφείο της Σιγισοάρα και μεταφέρθηκαν λόγω έλλειψης χώρου στο Ευαγγελικό Νεκροταφείο όπου βρίσκονται σήμερα την 1η Ιουνίου 1935. 4. Μεταξύ του 1999 (που η Σιγισοάρα ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Ουνέσκο) και του 2007, έγιναν κάποιες αλλαγές στο νεκροταφείο. Όπως αποδεικνύεται από την έρευνα του Dan Gaboa ο διπλός τάφος με την ταφόπλακα που σήμερα φέρει το όνομα των δυο γερμανών στρατιωτών, ήταν ο τάφος ενός άγνωστου στρατιώτη, που δεν ταυτοποιήθηκε ποτέ (ΝΝ), και πάνω στην ταφόπλακά του έβαλαν τα δυο ονόματα, του Εμίλ και του Ξάβερ. Τα σώματά τους δηλαδή στην πραγματικότητα δεν βρίσκονται καν σε εκείνο το σημείο του νεκροταφείου, αλλά λίγο πιο πίσω, όπως φαίνεται από τα έγγραφα και το σχεδιάγραμμα του νεκροταφείου πριν και μετά. Κάποιοι, προφανώς, θεώρησαν ότι ο ανώνυμος τάφος δεν έπρεπε να μείνει ανώνυμος και -αυθαιρετώντας- του “έδωσαν” τα ονόματα των Εμίλ και Ξάβερ. Πάντως ο Dan Gaboa έχει στείλει μέιλ στις γερμανικές πόλεις από τις οποίες κατάγονταν ο Εμίλ και ο Ξάβερ και αναζητά τη συνέχεια της αληθινής ιστορίας τους σε πιθανούς επιζώντες συγγενείς του. Υποκλίνομαι φυσικά στο ερευνητικό του πάθος και την επιμονή του να ανακαλύψει την αλήθεια. Αλλά μετά την αποκάλυψη της αλήθειας, αναρωτιέμαι αν πραγματικά θα ήθελα να την ξέρω, και ήμουν σε δίλημμα όλη μέρα σήμερα για το αν έπρεπε να τη δημοσιοποιήσω ή να θέσω στη διακριτική σας ευχέρεια τη δυνατότητα να τη μάθετε μέσω προσωπικού μηνύματος. Γιατί νομίζω ότι τελικά όλοι κρύβουμε μέσα μας μια Μπλανς Ντυμπουά. Δεν θέλουμε ρεαλισμό, θέλουμε μαγεία. Για μένα ο τάφος αυτός θα είναι πάντα ο τάφος που κλείνει την ιστορία των δυο ερωτευμένων άτυχων νέων που έπλασε η φαντασία του Γκιλιέμ Κλούα. (Αν δεν την ξέρετε, μπορείτε να τη διαβάσετε ολόκληρη ΕΔΩ, είναι συναρπαστική)