Το «Χελιδόνι» στο θέατρο «Αμαλία» στη Θεσσαλονίκη. Κριτική: Παύλος Λεμοντζής στο cityportal.gr
Το «Χελιδόνι», του Καταλανού Γκιλιέμ Κλούα, στηρίχτηκε στη σχετικά πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση της 12ης Ιουνίου 2016 σε ένα gay bar του Ορλάντο και διαπραγματεύεται τον αντίκτυπο του γεγονότος στους οικείους των θυμάτων. Μια αληθινή, σκληρή ιστορία, ένα κείμενο-μανιφέστο κατά της ομοφοβίας , ένα έργο – αφορμή για επαναπροσδιορισμούς στις ανθρώπινες σχέσεις. Ταυτόχρονα, ένα «σχολείο» αναπάντεχης ευκαιρίας για τους γονείς που χτίζουν τον εσωτερικό κόσμο του παιδιού τους ερήμην του, αρκεί να ορθώνεται στα δικά τους πρότυπα, επιθυμίες, όνειρα, ακριβά «θέλω», αγνοώντας εμπόδια και κόστη.
Ο συγγραφέας: Ο Guillem Clua, γεννημένος το 1973 στη Βαρκελώνη, με σπουδές δημοσιογραφίας εκεί και θεάτρου στο London Guidhall University, γράφει για το θέατρο από το 2002 (στα ελληνικά έχουν μεταφραστεί τα: «Δέρμα στις φλόγες», «Μάρμπουργκ», «Killer, ένα μουσικό θρίλερ», «Smiley», «Η γη της επαγγελίας» και «Το Χελιδόνι»). Έχει σκηνοθετήσει έργα του για το θέατρο, ενώ συνεργάστηκε ως σεναριογράφος με τη δημόσια καταλανική τηλεόραση. Έχουν μεταφραστεί και παρουσιαστεί κείμενα του για την Ισπανία, τις ΗΠΑ, τη Βενεζουέλα, τη Χιλή, το Μεξικό, τη Μεγάλη Βρετανία, την Κύπρο και, φυσικά, την Ελλάδα.
Η υπόθεση: Ο νεαρός Ραμόν, ξενοδοχοϋπάλληλος, θέλει να παρακολουθήσει μαθήματα φωνητικής προκειμένου, ενώπιον κοινού, ν αφιερώσει ένα τραγούδι στο μνημόσυνο της μητέρας του. Απευθύνεται στην Αμέλια, μια δασκάλα μουσικής. Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα. Η Αμέλια δεν αναλαμβάνει αρχάριους. Ο Ραμόν δεν πτοείται και, με τις επίμονες προσπάθειές του, κάμπτει τους ενδοιασμούς της. Έτσι, ξεκινούν το πρώτο μάθημα. Η εξέλιξη εκπλήσσει. Το μάθημα της μουσικής μετατρέπεται σταδιακά σε μια ψυχαναλυτική κουβέντα εξομολογήσεων και μυστικών, ένα μάθημα ζωής και για τους δύο ήρωες, καθώς η ιστορία διερευνά διεξοδικά την επίδραση αιφνίδιου, συγκλονιστικού πένθους, όταν αποκαλύπτεται ότι ο ομοφυλόφιλος γιος της Αμέλια δολοφονείται σε τρομοκρατική επίθεση κι εκείνη συναντά για πρώτη φορά τον σύντροφό του στο πρόσωπο του Ραμόν.
Η παράσταση: Η Ελένη Γκασούκα σκηνοθετεί με ηρεμία μία λεπτών ισορροπιών παράσταση, που συγκινεί και προβληματίζει. Κατορθώνει ν αναδείξει τόσο το κείμενο, όσο και τους ερμηνευτές. Κι αυτό προϋποθέτει ανάλυση έργου σε πολλά επίπεδα και, οπωσδήποτε, γενετικό ταλέντο. Δε βασίζεται σε σκηνικούς εντυπωσιασμούς ούτε σε ερμηνευτικά παραληρήματα. Με προσοχή και μέτρο στήνει ένα «οικοδόμημα» στηριζόμενο στα εκφραστικά μέσα των δύο ηθοποιών. Τόσο όμορφα κι απλά. Ευτυχής η συνάντηση της Σοφίας Σεϊρλή με τον Βασίλη Μαυρογεωργίου στη σκηνή. Πειστικά και δυναμικά συμπαρασύρουν το κοινό στα άδυτα της ανθρώπινης ύπαρξης. Η Αμέλια της Σοφίας Σεϊρλή έχει όλα τα χαρακτηριστικά τής αρτηριοσκληρωτικής μάνας που αρνείται ν αποδεχτεί την πραγματικότητα. Σκληρή μεν, ανθρώπινη δε, προσπαθεί ν αντιμετωπίσει την αλήθεια που έφερε μαζί του ο απρόσκλητος Ραμόν. Οι στιγμές κορύφωσης του εσωτερικού δράματος που βιώνουν οι πρωταγωνιστές, κέντημα λεπτοβελονιάς. Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου κερδίζει τον θεατή με τη γήινη, φυσική του ερμηνεία. Δυο διαφορετικές γενιές ηθοποιών εναρμονίζονται αξιοθαύμαστα, δρουν ομαδικά και εγείρουν την ενσυναίσθηση στο κοινό. Το αποτέλεσμα, εμφανείς κι ασύστολες εκρήξεις συγκίνησης στην αίθουσα. Η σκηνοθέτις έδωσε την ουσία του έργου με εντυπωσιακή λιτότητα και, θαρρείς, με λησμονημένη ανθρωπιά, ώστε να λειτουργήσει η ποίηση ως λόγος και ως εικόνα. Στα συν της παράστασης τα σκηνικά της Μαίρης Τσαγκάρη. Επιμελημένα λεπτομερώς, προσδίδουν οικειότητα, σαν να βρίσκεται ο θεατής στο σαλόνι της Αμέλια ως συμμετέχων στη συζήτηση κι όχι ως παθητικός θεατής στην πλατεία. Ιδιαίτερη αναφορά στο ομώνυμο κομμάτι που έγραψαν οι δύο σπουδαίοι δημιουργοί Γεράσιμος Ευαγγελάτος και Θέμης Καραμουρατίδης. Τραγούδι τρυφερό, ευαίσθητο, επιτείνει τη συγκίνηση που γεννά η παράσταση.
Το «δια ταύτα» Δύο άνθρωποι σ έναν κλειστό χώρο, διαπραγματεύονται τον θάνατο σε ενεστώτα χρόνο. Ένα κέρασμα συναισθηματικών έντιμων στιγμών στο σαλόνι της Αμέλια και στην πρώτη συνάντησή της με τον νεαρό Ραμόν. Το παρελθόν τούς πονά σαν άβγαλτο αγκάθι, αλλά μια εσωτερική δύναμη τούς οδηγεί να μιλήσουν γι αυτό, καθιστώντας το εργαλείο κάθαρσης ή ένα απρόσμενο ίαμα χαίνουσας πληγής. . Η διαχείριση της απώλειας είναι η σύγχρονη κρίση και αυτήν διαπραγματεύεται ο Γκιλιέμ Κλούα. Ανοίγει δρόμο σε μια εποχή, όπου το αιφνιδιαστικό και τραγικό στη ροή της καθημερινότητας είναι βάσιμη πιθανότητα και διδάσκει τρόπο να ξεπεράσουμε τις όποιες οδύνες.
Συντελεστές: Μετάφραση από τα ισπανικά: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Ελένη Γκασούκα
Μουσική: Θέμης Καραμουρατίδης
Στίχοι: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Σκηνικά/Κοστούμια: Μαίρη Τσαγκάρη
Ερμηνεύουν: Σοφία Σεϊρλή, Βασίλης Μαυρογεωργίου
Πηγή: cityportal.gr