Κριτική για την παράσταση Μια άλλη Θήβα από τη Γεωργία Οικονόμου στο 24/7

Η σχέση των αγοριών με τον πατέρα τους αποτελεί ένα μεγάλο μυστήριο. Η ψυχανάλυση έχει “μιλήσει” πολλάκις για τη δυσανάγνωστη αυτή σχέση που ενέχει μέσα της ακόμη και την έννοια του φόνου.

Αλήθεια όμως, σήμερα πώς μπορεί να σκοτώσει κάποιος τον πατέρα του; Το θέμα αυτό της πατροκτονίας βρίσκεται στον πυρήνα του έργου “Μια άλλη Θήβα” του Γαλλο-ουρουγουανού συγγραφέα Σέρχιο Μπλάνκο, του έργου που επέλεξε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος να συστήσει στο ελληνικό κοινό και να σκηνοθετήσει τη φετινή σεζόν στην Κεντρική Σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου.

Η υπόθεση του έργου

Ένας θεατρικός συγγραφέας επιθυμεί διακαώς να γράψει ένα έργο με θέμα την πατροκτονία. Το καλλιτεχνικό του σχέδιο είναι να συγκεντρώσει υλικό μέσα από τις συζητήσεις του με έναν 21χρονο νέο φυλακισμένο, τον Μαρτίν, καταδικασμένο σε ισόβια για πατροκτονία. Έτσι αρχίζει να τον επισκέπτεται με ειδική άδεια στη φυλακή. Ο συγγραφέας έχει σκοπό, μέσα από τις συναντήσεις του με τον Μάρτίν, να γράψει ένα έργο με επίκεντρο την πατροκτονία, που θα παρουσιαστεί στο θέατρο με ερμηνευτές τον ίδιο τον πατροκτόνο και τον συγγραφέα. Παρά την αρχική άδεια όμως, το Υπουργείο Δικαιοσύνης απαγορεύει στον Μαρτίν να παίξει στην παράσταση. Έτσι ο συγγραφέας βρίσκει έναν νέο ηθοποιό, τον Φεδερίκο, που θα ερμηνεύσει το ρόλο του πατροκτόνου στο θέατρο.

Στην παράσταση παρακολουθούμε τις συναντήσεις του συγγραφέα με τον Μαρτίν, αλλά και με τον Φεδερίκο (που ο Σέρχιο Μπλάνκο επιλέγει να ερμηνεύονται από τον ίδιο ηθοποιό). Ταυτόχρονα γινόμαστε μάρτυρες της σχέσης που χτίζεται σταδιακά ανάμεσα στον πατροκτόνο και τον συγγραφέα, μία σχέση που σημαδεύει τις ζωές και των δύο και αποβαίνει καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία τους.

Όπως ο Οιδίποδας τον Λάιο

Η “Αλλη Θήβα”. Σε εμάς τους Έλληνες το άκουσμα και μόνο του τίτλου του έργου φέρνει συνειρμικά στο μυαλό μας την αρχαία πόλη, όπου σ΄ένα τρίστρατό της ο Οιδίποδας σκότωσε τον Λάιο αγνοώντας πως είναι ο πατέρας του. Καταλαβαίνουμε σχεδόν αυτόματα πως το έργο πραγματεύεται την έννοια της πατροκτονίας, αλλά και της ανδρικής ταυτότητας γενικότερα.

“Όλοι κρύβουμε μέσα μας έναν μικρό πατροκτόνο” ακούγεται στην παράσταση από τα στόματα των πρωταγωνιστών και έχουν τόσο δίκιο από ψυχαναλυτική τουλάχιστον σκοπιά, καθώς ο Λάιος δολοφονείται από τον Οιδίποδα και ανοίγει στον Φρόιντ το δρόμο της εδραίωσης του «πατρικού συμπλέγματος», της νοσταλγίας και βαθιάς επιθυμίας για τον πατέρα. Ο διάσημος ψυχαναλυτής υποστηρίζει ότι η μυθολογική κατασκευή του φόνου του «αρχαϊκού πατέρα» αποτελεί τη σχηματοποίηση μιας προεργασίας απαραίτητης για τη δόμηση στο νου του ανθρώπου, ενώ για τον Λακάν ακολούθως, ο Πατέρας αποτελεί μια συμβολική θέση, λειτουργώντας σαν τον νεκρό αρχέγονο πατέρα που θα επιβάλλει τον νόμο του αναδρομικά, αφού έχει φαγωθεί από τους γιους.

Ένας σύγχρονος Οιδίποδας επί σκηνής

Δεν ήταν εύκολο αυτό που επέλεξε να κάνει ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος. Να φέρει δηλαδή επί σκηνής έναν σύγχρονο Οιδίποδα. Έναν Οιδίποδα υποταγμένο στην πατρική εξουσία, φουλ κακοποιημένο, ψυχικά διαταραγμένο, που με ένα μόνο πιρούνι καταφέρνει και σκοτωνεί τον πατέρα του σε μία σκοτεινή του στιγμή.

Η ματιά του στο έργο αυτό του Σέρχιο Μπλάνκο είναι άκρατα ρεαλιστική και σύγχρονη. Μοναδικό σκηνικό (Κώστας Πολίτης) αυτό που ορίζεται από τον ίδιο τον συγγραφέα που δεν αφήνει τίποτα στην τύχη και τη φαντασία του σκηνοθέτη: ένα γήπεδο μπάσκετ με ψηλό συρματόπλεγμα στο προαύλιο της φυλακής -το γήπεδο αποτελεί σύμβολο συνάντησης των πατεράδων με τους γιους από την παιδική ηλικία- ενώ οι κάμερες ασφαλείας καταγράφουν τα πάντα. Βρίσκονται υπό καθεστώς παρακολούθησης.

Ο λόγος των ηρώων είναι ο απόλυτος κυρίαρχος (εξαιρετική η μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ), αυτός που συγκλονίζει, που μας βάζει βαθιά μέσα στην ψυχοσύνθεσή τους και στη σχέση που σταδιακά χτίζουν μεταξύ τους. Μία ουσιαστική σχέση, που όπως οι περισσότερες, ακροβατεί ανάμεσα στη πατρική/γονεϊκή και την ερωτική. Ταυτόχρονα, εικόνες του δολοφονημένου πατέρα προβάλλονται πάνω από τη σκηνή. Πιο σοκαριστική εικόνα, αυτή με το ματωμένο πιρούνι, το όργανο του εγκλήματος.

Οι ερμηνείες

Ο Θάνος Λέκκας έχει ουκ ολίγες φορές αποδείξει την υποκριτική του δεινότητα. Και εδώ στον ρόλο του θεατρικού συγγραφέα δίνει μία μεστή, ωραία ερμηνεία. Η έκπληξη ωστόσο της παράστασης είναι ο Δημήτρης Καπουράνης που πραγματικά εντυπωσιάζει στον διπλό ρόλο του φυλακισμένου Μαρτίν και του ηθοποιού- Φεδερίκο. Η ερμηνεία του μαγνητίζει και οι μεταμορφωτικές του μεταβάσεις του από το έναν ήρωα στον άλλο είναι τόσο απαλές και φυσιολογικές που πραγματικά πιστεύεις πως πρόκειται για δύο διαφορετικά πρόσωπα (παρόλο που ως Φεδερίκο είναι αρκετά πιο αμήχανος). Σημαντικότερο όλων, το γεγονός πως Θάνος Λέκκας και Δημήτρης Καπουράνης δένουν μεταξύ τους με μία ξεχωριστή χημεία και οι ενέργειές τους δημιουργούν μία υποβλητική ατμόσφαιρα που συγκινεί και συγκλονίζει.

Αυτό που ίσως κουράσει κάποιους είναι ο χρόνος διάρκειας της παράστασης που φτάνει τις δύο ώρες. Μία πιο σφιχτή εκδοχή του κειμένου που θα παρέλειπε τις μακροσκελείς αναφορές στον μύθο του Οιδίποδα – αναφορές που γνωρίζουμε εδώ στην Ελλάδα απ’ έξω και ανακατωτά- θα οδηγούσε με μεγαλύτερη φόρα στην τελική του συγκλονιστική κορύφωση.

Συμπέρασμα

Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος συστήνει με τον καλύτερο τρόπο ένα καινούριο θεατρικό έργο στο ελληνικό κοινό και ανοίγει συζητήσεις αυτή την τόσο δύσκολη εποχή γύρω από την έννοια του της ενδοοικογενειακής κακοποίησης, του εγκλήματος, της τιμωρίας, αλλά και της δικαιοσύνης.

Διαβάστε ολόκληρη την κριτική και δείτε φωτογραφίες από την παράσταση ΕΔΩ