Λαϊκά δικαστήρια μέσω διαδικτύου: «Η Αρχή του Αρχιμήδη», Skrow theater Κριτική του Δημήτρη Φοινίτση στο theatergoer.wordpress.com

Ένας εκπαιδευτής κολύμβησης χάνει τη γη κάτω απ’ τα πόδια του όταν ένα φιλί ενθάρρυνσης σε ανήλικο μαθητή του εγείρει θύελλα αντιδράσεων πρωτίστως από τους γονείς και μετέπειτα από τους ίδιους τους μαθητές του (υποκινούμενοι, φυσικά, από τους πρώτους).

Από τη μια στιγμή στην άλλη το τεκμήριο της αθωότητας εξανεμίζεται και ο άνθρωπος καταποντίζεται. Από τη γενική αποδοχή, συμπάθεια κι εμπιστοσύνη περνάει αυτομάτως στην απαξίωση, τη δαιμονοποίηση και την κατακραυγή. Γίνεται έρμαιο στις ορέξεις της μάζας που εξαπολύει σειρά κατηγοριών στον ανυπεράσπιστο άνδρα. Οι φήμες οργιάζουν, οι προκαταλήψεις στήνουν χορό και οι φόβοι υπερισχύουν της όποιας (εναπομείνασας) λογικής. Ο όχλος επιβάλλεται στήνοντας αστραπιαία ένα λαϊκό δικαστήριο μέσω διαδικτύου, σπιλώνοντας ανεπανόρθωτα την τιμή και την υπόληψη ενός εργαζόμενου. Φθάνουν, μάλιστα στο σημείο, γονείς και τέκνα, να λιθοβολούν το κολυμβητήριο που εργάζεται ο ατυχής εκπαιδευτής.

Το κοινωνικό έργο του ισπανού Ζουζέπ Μαρία Μιρό μιλάει στη γλώσσα μας. Όχι μόνο χάρη στην έξοχη μεταφραστική εργασία της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ που αποδίδει την ομιλούσα γλώσσα στο έπακρο, αλλά κι εξαιτίας της σύλληψης και ανάδειξης ενός επίκαιρου θέματος που αφορά όσο ποτέ στα ψηφιακά «είδωλά» μας και την έμφυτη (;) τάση για κανιβαλισμό. Η εχθρική στάση δε των γονέων απέναντι στη διδασκαλική κοινότητα διογκώνεται διαρκώς στις μέρες μας, μέσω της υπερβολικής αντίδρασης, της παραποίησης συμπεριφορών και της μεγαλοποίησης –συχνά- ανύπαρκτων ζητημάτων. Γονείς που αντιμετωπίζουν τον εκπαιδευτικό ως εχθρό με την παραμικρή «αφορμή». Ένα φλέγον κοινωνικό ζήτημα που προβάλλεται, εδώ, με απόσταση δίχως να παίρνει θέση, ενισχύοντας την αμφισημία των γεγονότων. Τα γεγονότα, δηλαδή, παρουσιάζονται και φωτίζονται ανάλογα με την εκάστοτε οπτική γωνία. Αυτήν του κατήγορου πατέρα (Σεραφείμ Ράδης) ή αυτήν του κατηγορουμένου ανδρός (Μιχάλης Συριόπουλος / φωτό). Και στο ενδιάμεσο η αμήχανη, αγχωμένη στάση ενός συναδέλφου εκπαιδευτικού (Άγγελος Μπούρας) και της πανικόβλητης διευθύντριας του κολυμβητηρίου (Μαρία Φιλίνη).

Η αμφιβολία –ως άξονας- πλανάται στο θεατρικό έργο αλλά και στη σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου. Η σκηνοθετική ιδιότητα του ίδιου του συγγραφέα με την ευφυέστατη σύλληψη των εναλλαγών του σκηνικού ανά σκηνή (Θάλεια Μέλισσα) με διαφορετική εμπρός-πίσω χρονική διάρκεια λειτουργεί άψογα και στο εν λόγω ανέβασμα.

Καλοκουρδισμένη παράσταση με στέρεες ερμηνείες επί του συνόλου. Από τις σπάνιες φορές που μια θεατρική έξοδος γεννά εντονότατα συναισθήματα, εγείρει ένα σωρό ερωτήματα και προβληματίζει για το σημερινό αδιέξοδο της «πολιτισμένης» δυτικής κοινωνίας μας. Και η εκπαιδευτική θεματολογία είναι μόλις μία διάσταση ενός οδυνηρού προβλήματος με ηθικές, κοινωνικές και ανθρωπιστικές προεκτάσεις.

Ας κοιταχτούμε, επιτέλους, μέσα μας και όχι στις προσεκτικά επιλεγμένες φωτογραφίες που υποκαθιστούν το πραγματικό μας πρόσωπο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ας κοιταχτούμε -έστω μια στιγμή- με ειλικρίνεια. Η υποκρισία περισσεύει και διαστρεβλώνει συστηματικά.

Ο Δημήτρης Φοινίτσης είναι θεατρολόγος, θεατρικός συγγραφέας και εκπαιδευτικός