Σημείωμα του συγγραφέα για το έργο
Το έργο Σοφία είναι ένας μονόλογος. Πρωταγωνίστριά του είναι μια γυναίκα. Για πολλά χρόνια, αυτή η γυναίκα ήταν η πιο γνωστή γυναίκα της Ισπανίας. Για πολλά χρόνια, αυτή η γυναίκα, ήταν ταυτόχρονα η πιο άγνωστη. Το παράδοξο αυτό οφείλεται εν μέρει στην υψηλή θέση που κατείχε, αλλά και στη δουλικότητα ενός συγκεκριμένου κοινωνικού μοντέλου. Προπάντων όμως στον κληρονομικό φόβο των Ισπανών να μιλήσουμε καθαρά, και χωρίς να χρειάζεται να υψώσουμε τη φωνή, για τα πράγματα που έχουν σημασία. Είμαστε πρωταθλητές στο κουτσομπολιό και ιδιόρρυθμοι σε θέματα που αφορούν τη μνήμη· είμαστε, οπωσδήποτε, μετεξεταστέοι στην ιστορία. Όπως έλεγε μια διάσημη παρουσιάστρια της τηλεόρασης: μέχρι εδώ μπορώ να σας πω.
Απόσπασμα του έργου
- ΙΘΑΚΗ
…Σήμερα, Σοφία, γύρισες στο Τατόι. Δεν είσαι μόνη· σε συνοδεύουν τα παιδιά σου, ο αδελφός σου και η οικογένειά του, η αδελφή σου, ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών, οι μητροπολίτες της Σύρου. Όλοι στα μαύρα: από ψηλά, μοιάζουν με ένα κομμάτι νύχτας που διασχίζει τα κυπαρίσια στον δρόμο για το κοιμητήριο. Ξαφνικά νιώθεις ότι έχεις απομακρυνθεί από τους άλλους· ότι ενώ εκείνοι πηγαίνουν προς τους τάφους, εσύ γυρίζεις πίσω στο σπίτι. Αλλά δεν είναι εντελώς αλήθεια. Είσαι ακόμα εκεί, μαζί τους, ακούς τις ευχές του αρχιεπίσκοπου, μόνο που την ίδια στιγμή είσαι εδώ, παρατηρείς την πρόσοψη του πατρικού σου σπιτιού, στο έλεος του χρόνου, των βανδαλισμών και της εγκατάλειψης. Σ’ ένα παράθυρο του πρώτου ορόφου, νομίζεις ότι βλέπεις τον πατέρα σου! Δεν θα ‘πρεπε να βρίσκεται εκεί, τώρα, αλλά επειδή δεν φοβάσαι τα φαντάσματα, έστω κι αν το σπίτι είναι κλειστό, μπαίνεις αποφασιστικά μέσα…
…Πατάς πάνω σε περσικά χαλιά καταφαγωμένα απ’ τα ποντίκια, πηδάς πάνω από λιμνούλες που μέσα πλέουν βιβλία-ναυάγια, και λες: Μπαμπά; Αμέσως ακούς μια φωνή που σε φωνάζει: Σοφία; Πού είσαι, Σοφία; Πού πήγε αυτό το κορίτσι; Και δεν καταφέρνεις να πνίξεις ένα γέλιο, γιατί ξέρεις πολύ καλά πού είσαι: επάνω, κρυμένη στην ντουλάπα του δωματίου σου, καθισμένη πάνω στα διπλωμένα σεντόνια που μυρίζουν δεντρολίβανο, κουβεντιάζεις με αόρατους και μυστικούς φίλους. Σε κανέναν δεν μαρτύρησες ποτέ τι λέγατε σε αυτές τις μαγικές συζητήσεις σας. Σοφία, έλα επάνω! Η Ειρήνη σε φωνάζει τώρα; Μήπως ο Τίνο; Έλα, Σοφία! Κι ενώ αρχίζεις να ανεβαίνεις σιγά-σιγά στον πρώτο όροφο, βλέπεις τον εαυτό σου να κατεβαίνει τρέχοντας τις σκάλες, σχεδόν πέφτει πάνω σου φωνάζοντας κάτι που δεν καταλαβαίνεις κι εξαφανίζεται από μια άλλη πόρτα, ανάλαφρα, όπως οι γάτες και τα φαντάσματα…
…Σοφία, γιατί αργείς τόσο; Έλα μαζί μου. Είναι, πράγματι, ο πατέρας σου αυτός που σε υποδέχεται στο τέλος της σκάλας. Για μια στιγμή σε παραλύει η σωματική ακεραιότητα της παρουσίας του που δεν ταιριάζει στα φαντάσματα· αλλά αμέσως σε πιάνει από το χέρι κι αυτό σε ηρεμεί. Σε οδηγεί μέσα από τον διάδρομο και καθώς περνάς μπροστά από ένα παράθυρο βρίσκεις μέσα το είδωλό σου και βλέπεις πως είσαι ίδια όπως σε είδες πριν στις σκάλες, ένα ξανθό κοριτσάκι με τα μαλλιά λυτά, που φοράει μια σαλοπέτα. Το ξέρεις ότι δεν είναι αλήθεια, αλλά δέχεσαι το παιχνίδι. Ήρθες για να παίξεις. Και πού θα βρεις καλύτερο μέρος για παιχνίδι από τα παιδικά σου χρόνια; Ο πατέρας σου μιλάει ασταμάτητα. Τι λέει; Ούτε αυτόν καταφέρνεις να τον καταλάβεις, αλλά σε πηγαίνει στο δωμάτιό σου, σε βάζει να καθήσεις στο γραφείο σου, βάζει μπροστά σου το τετράδιο και το κουτί με τις μπογιές και χωρίς να καλοξέρεις το γιατί, αρχίζεις να ζωγραφίζεις ένα γαλάζιο ελάφι. Κι έτσι περνάει η ώρα, ώσπου ξαφνικά σε ρωτάει: Ξέρεις ποια είσαι; Κι εσύ, που για πρώτη φορά αυτό το παράξενο πρωινό κατάλαβες τι σου λέει, απαντάς χωρίς περιστροφές και σχεδόν προσβεβλημένη: Είμαι η Βασίλισσα Σοφία Μαργαρίτα Βικτόρια Φρειδερίκη. Οι γονείς μου, Παύλος και Φρειδερίκη, είναι οι βασιλείς της Ελλάδος. Αυτό είναι το σπίτι μου. Το σπίτι σου; Εσύ, Σοφία, γεννήθηκες στην Αθήνα, αλλά το αίμα σου είναι δανέζικο, αγγλικό, πρωσικό, ακόμα και ρωσικό! Με συγχωρείς, αλλά… Πού είναι η Μεσόγειος μέσα σε όλο αυτό; Πού νομίζεις ότι χρωστάς το ύψος σου, το χρώμα των μαλλιών και των ματιών σου; Ο προπάππους σου ήταν ο αυτοκράτορας Γουλιέλμος, που να πάρει!