Μετάφραση σε συνεργασία με τη μεταφραστική ομάδα Els de Paros
Περίληψη
Ο Τζέραρντ και η Μάρτα αγοράζουν το πρώτο διαμέρισμα σε ένα συγκρότημα νεόδμητων κατοικιών, το Nerium Park, στα περίχωρα μιας μεγαλούπολης. Περνάνε οι μήνες αλλά η οικονομική κρίση αποτρέπει άλλους αγοραστές, κι έτσι το Nerium Park μένει άδειο. Το ζευγάρι σιγά σιγά φτάνει στη διάλυση. Το έργο εκτυλίσσεται σε 12 σκηνές, όσοι και οι μήνες ενός έτους, και ο τίτλος του συνδέεται με το επιστημονικό όνομα της πικροδάφνης (στα λατινικά Nerium Oleander), ενός διακοσμητικού τοξικού θάμνου που χρησιμοποιείται ευρέως για τη διακόσμηση των νέων οικισμών και των οδικών αρτηριών.
Πρεμιέρα στην ελληνική γλώσσα στις 24 Απριλίου 2015, στο Θέατρο Διόνυσος, στην Κύπρο, σε σκηνοθεσία Λέανδρου Ταλιώτη.
Στην Αθήνα διαβάστηκε με τη μορφή θεατρικού αναλογίου στο Ινστιτούτο Θερβάντες, στις 2 Μαρτίου 2015, από τον Τάσο Ιορδανίδη και τη Θάλεια Ματίκα, σε σκηνοθετική επιμέλεια του πρώτου, παρουσία του συγγραφέα.
Απόσπασμα του έργου
(Το έργο χωρίζεται σε δώδεκα σκηνές, που καθεμιά έχει το όνομα ενός μήνα, από τον Νοέμβριο, που το ζευγάρι εγκαθίσταται στο νέο διαμέρισμά του στο Nerium Park, μέχρι και τον επόμενο Οκτώβρη.)
–Φεβρουάριος-
Η ΜΑΡΤΑ με ένα ποτήρι νερό στο χέρι. Ο Ζεράρ την ακούει.
Μάρτα.- … Ήταν πολύ δυσάρεστο.
Ζεράρ.- Σου έκανε τίποτα;
Μάρτα.- Με περίμενε στην πόρτα, στην έξοδο.
Ζεράρ.- Μα… Τι ήθελε; Τι έκανε;
Μάρτα.- Με φώναξε με το όνομά μου και μ’ έπιασε απ’ το μπράτσο.
Ζεράρ.- Μόνη σου ήσουν;
Μάρτα.- Ναι…
Ζεράρ.- Ήταν επιθετικός;
Μάρτα.- Ήξερε το όνομά μου. Με άρπαξε απ’ το μπράτσο. Εσύ τι λες;
Ζεράρ.- Δουλεύετε στην ίδια εταιρεία.
Μάρτα.- Τον ρώτησα ποιος ήταν/
Ζεράρ.- Δεν τον γνώριζες;
Μάρτα.- Η εταιρεία είναι πολύ μεγάλη. Δουλεύει πολύς κόσμος.
Ζεράρ.- Εκείνος όμως σε γνώριζε.
Μάρτα.- Ναι, αλλά εγώ δεν ήξερα ποιος ήταν εκείνος. (Παύση) Όταν μου είπε ποιος ήταν, κατάλαβα φυσικά.
Ζεράρ.- Δεν τον είχες δει ποτέ;
Μάρτα.- Είναι σε άλλον όροφο.
Ζεράρ.- Δεν είχε έρθει ποτέ στον δικό σας να υπογράψει ένα έγγραφο ή/
Μάρτα.- Ναι, μπορεί. Περνάνε πολλοί. Δεν είναι και τόσο φοβερό που δεν τον είχα δει ποτέ ή που δεν τον αναγνώρισα…
Ζεράρ.- Όχι. Δεν σου έλεγα αυτό.
Παύση.
Μάρτα.- Τέλος πάντων, μου είπε ποιος ήταν και πως αν τον έδιωχναν θα του έκαναν μεγάλο κακό. Πως η γυναίκα του είναι άνεργη πάνω από έναν χρόνο, πως έχουν μια κόρη καθυ… Πως δεν ξέρει τι θα κάνει αν τον πετάξουν στον δρόμο. “Αν τον πετάξουμε στον δρόμο”. Αυτό είπε. Αν τον πετάξουμε…
Ζεράρ.- Ο καημένος…
Μάρτα.- Είναι το μόνο πράγμα που βρήκε να πει…
Ζεράρ.- Πρέπει να ήταν απελπισμένος.
Μάρτα.- Λες και τους απολύω εγώ…
Ζεράρ.- Θα το σκέφτηκε μάλλον επειδή είσαι στη διεύθυνση ανθρώπινου/
Μάρτα.- Και λοιπόν;
Ζεράρ.- Το συνδύασε στο μυαλό του/
Μάρτα.- Σου το εξηγώ και…
Ζεράρ.- Τι;
Μάρτα.- Φαίνεται πως τον δικαιολογείς. Ή πως με κατηγορείς.
Ζεράρ.- ‘Οχι. Απλώς προσπαθούσα… Όχι. Δεν ισχύει αυτό που λες.
Μάρτα.- Δεν έχει κανένα δικαίωμα να με περιμένει, να μου επιτίθεται με αυτόν τον τρόπο και να μου λέει ότι θα κάνει καμιά τρέλα.
Ζεράρ.- Έτσι σου είπε;
Μάρτα.- Ναι.
Ζεράρ.- Και τι έκανες;
Μάρτα.- Του είπα ότι δεν αποφασίζω εγώ… Ότι η δουλειά μου είναι να κάνω αξιολογήσεις και να υποβάλω εκθέσεις και… δεν μου άρεσε που μου τα έλεγε όλα αυτά.
Ζεράρ.- Κι αυτός;
Μάρτα.- Ήταν έξαλλος. Του είπα να αφήσει το χέρι μου. Και μου το άφησε.
Ζεράρ.- Είσαι καλά;
Μάρτα.- Είμαι ταραγμένη. Πώς θες να είμαι;
Ζεράρ.- Δεν ξέρω τι να σου πω…
Μάρτα.- Μου το είπες καθαρά. Είπες ότι “πρέπει να ήταν απελπισμένος”.
Ζεράρ.- Είναι λογικό.
Μάρτα.- Τι;
Ζεράρ.- Να είναι απελπισμένος.
Μάρτα.- Ναι… αλλά αυτό δεν του δίνει το δικαίωμα να… Και μετά μου είπε ακόμα ότι για μένα θα ήταν πολύ εύκολο να κάνω πως δεν καταλαβαίνω και να πω ότι δεν είμαι εγώ… Κι ακόμα ότι ενώ κάποιους θα τους βγάλουν από τη μέση κακήν-κακώς- “θα τους βγάλουμε απ’ τη μέση” αυτό είπε-, κάποιοι άλλοι μπορούμε να αγοράσουμε ένα διαμέρισμα σε έναν ωραίο οικισμό…
Ζεράρ.- Πώς το ήξερε;
Μάρτα.- Δεν ξέρω… Δουλεύουμε στην ίδια εταιρεία…
Ζεράρ.- Είπες όμως ότι δεν γνωρίζατε ο ένας τον άλλον.
Μάρτα.- Φαίνεται όμως ότι αυτό το ήξερε.
Ζεράρ.- Και το ποια είσαι.
Μάρτα.- Πριν φύγει με κοίταξε επίμονα, στα μάτια…
Ζεράρ.- Και;
Μάρτα.- “Όταν γίνεις μάνα, θα με καταλάβεις”. Αυτό μου είπε.
Παύση.
Ζεράρ.- Οι άνθρωποι συνηθίζουν να λένε κάτι τέτοια και/
Μάρτα.- Ναι;
Ζεράρ.- Ναι, βέβαια/
Μάρτα.- Ήταν σαν να το ήξερε.
Ζεράρ.- Τι να ήξερε;
Μάρτα.- Έτσι όπως το είπε κι έτσι όπως με κοίταζε… Προκλητικά.
Ζεράρ.- Το είπες σε κανέναν;
Μάρτα.- Όχι. Ακόμα όχι. Είναι πολύ νωρίς… Σου είπα πως ήθελα να περιμένω τουλάχιστον δυο εβδομάδες.
Ζεράρ.- Ο τρόπος που το είπε… Είναι ένας τρόπος του λέγειν… Δεν πρέπει να το παίρνεις τοις μετρητοίς. Το είπες σε κανέναν στην εταιρεία;
Μάρτα.- Όχι.
Ζεράρ.- Ούτε στην Πατρίσια;
Μάρτα.- Όχι, ούτε. Σε κανέναν.
Ζεράρ.- Είπες αυτό, όπως θα μπορούσε να είχε πει και οτιδήποτε άλλο/ Μάρτα.- Ήταν σαν να το ήξερε. Από το πώς το είπε και το πώς με κοίταζε… Με τρόμαξε, Ζεράρ.
Μεγάλη παύση.
Ζεράρ.- Και τι σκέφτεσαι να κάνεις;
Μάρτα.- Τι θες να πεις;
Ζεράρ.- Είναι ένας απ’ αυτούς που… Μπορεί να τον απολύσετε;
Μάρτα.- Μπορεί να ήταν οποιοσδήποτε.
Ζεράρ.- Όχι οποιοσδήποτε.
Μάρτα.- Ναι. Οποιοσδήποτε.
Ζεράρ.- Η περίπτωσή του συγκεκριμένα… Είναι πιθανόν; Το όνομά του είναι ανάμεσα σ’ εκείνα…
Μάρτα.- Δεν είναι από τους χειρότερους… Οι επιδόσεις του δεν είναι φοβερές αλλά… (Παύση) Υποθέτω… Όχι. Δεν ξέρω. Δεν είναι από τις χειρότερες περιπτώσεις. Δεν ξέρω…
Ζεράρ.- Τότε… Ίσως… Θα μπορούσες να τον καθησυχάσεις ή…
Μάρτα.- Δεν μπορώ να το κάνω αυτό.
Ζεράρ.- Γιατί;
Μάρτα.- Σαν αυτόν υπάρχουν πολλοί: κρέμονται από μια κλωστή, με οικογένεια, με υποχρεώσεις… Δεν μπορούσα να του δώσω αυτή την πληροφορία, ούτε εκείνος έπρεπε να φερθεί έτσι.
Ζεράρ.- Μα είπες/
Μάρτα.- Με αυτή τη συμπεριφορά…
Ζεράρ.- Τι;
Μάρτα.- Δεν διευκολύνει τα πράγματα.
Ζεράρ.- Τι θες να πεις;
Μάρτα.- Δεν έπρεπε να το είχε κάνει. Απλά.
Η Μάρτα πηγαίνει προς την κουζίνα ν’ αφήσει το ποτήρι με το νερό.
Ο Ζεράρ μένει μόνος του,απορροφημένος.
Ζεράρ.- Γαμώτο…
Ο Ζεράρ βάζει τα κλάματα. Η Μάρτα ξαναμπαίνει. Δεν ξέρει πώς να αντιδράσει.
Μάρτα.- Μα.. Τι έχεις; Τι… Τι σημαίνει αυτό;
Ζεράρ.- Τίποτα.
Μάρτα.- Πώς τίποτα;
Ζεράρ.- Καλά είμαι.
Μάρτα.- Έβαλες/
Ζεράρ.- Πέρασε…
Μάρτα.- Πώς πέρασε; Πώς μπορείς να λες/
Ζεράρ.- Ναι, καλά είμαι.
Μάρτα.- Αφού/
Ζεράρ.- Νόμιζα πως δεν γινόταν, πως δεν μπορεί να ήμουν εγώ, αλλά είμαι. Είμαι μέσα στους οκτώ.
Μάρτα.- Τι θες να πεις;
Ζεράρ.- Ότι μ’ απολύσανε, ρε γαμώτο.
Μάρτα.- Μα… Γιατί δεν μου είπες/
Ζεράρ.- Δεν ήξερα…
Μάρτα.- Πότε σου το είπαν;
Ζεράρ.- Πριν από τρεις μέρες.
Μάρτα.- Τρεις μέρες;
Ζεράρ.- …
Παύση.
Μάρτα.- Κάτι θα βρούμε. Μη στεναχωριέσαι. Σίγουρα θα/
Ζεράρ.- Καλά…
Μάρτα.- Με τον δικό μου μισθό δεν χρειάζεται ν’ ανησυχούμε και /
Ζεράρ.- Δεν καταλαβαίνω γιατί εγώ… Οποιοσδήποτε άλλος…
Μάρτα.- Αυτό…
Ζεράρ.- Δεν μπορώ να το εξηγήσω, υπάρχουν ένα σωρό άλλοι που/
Μάρτα.- Αυτό είναι…
Παύση.
Μάρτα.- Ζεράρ… (Παύση) Γιατί δεν μου είπες τίποτα πριν;
Ζεράρ.- Γιατί δεν ήξερα πώς να στο πω.