του Χαβιέρ δε Διός
Το έργο Ένα ιταλικό τραγούδι διερευνά τις οικογενειακές σχέσεις, την οικοδόμηση της ταυτότητας και την επιρροή της συλλογικής νοοτροπίας στη διαδικασία οικοδόμησης τόσο μιας χώρας όσο και της προσωπικής ταυτότητας ενός ατόμου. Είναι ένα έργο για τρεις ηθοποιούς και μία ηθοποιό, σε έναν μη ρεαλιστικό χώρο, τον χώρο της μνήμης, από τον οποίο οι χαρακτήρες και τα αντικείμενα μεταφέρονται και αποκτούν υπόσταση στη σκηνή καθώς ανακαλούνται στη μνήμη του πρωταγωνιστή. Έργο με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα του, διατρέχει ταυτόχρονα χρονικά τόσο την προσωπική του ζωή όσο αλλά παράλληλα και την ιστορική πορεία της χώρας του, της Ισπανίας, τα τελευταία πενήντα χρόνια.
Μαδρίτη, 1977. Οι γονείς του Χαβιέρ έχουν χωρίσει. Η Χούλια, η μητέρα και ο Χαβιέρ, μόλις 11 ετών, αφήνουν το σπίτι τους για πάντα ένα χειμωνιάτικο βράδυ, με ελάχιστες αποσκευές, για να προσπαθήσουν να επιβιώσουν σε μια κοινωνία στην οποία μια γυναίκα χωρισμένη είναι μια γυναίκα που κινεί υποψίες και όπου ένα αγόρι που ανακαλύπτει ότι του αρέσουν τα άλλα αγόρια θεωρείται ότι διαπράττει έγκλημα αν τολμήσει να ζήσει ελεύθερα την σεξουαλική κλίση του. Είναι η μεταφρανκική Ισπανία της μετάβασης στη δημοκρατία, που συγκλονίζεται από πολιτικές εντάσεις και βία, μια χώρα στην οποία τίποτα δεν έχει ακόμη κτιστεί. Όπως το μέλλον του Χαβιέρ και της Χούλια. Η δημοκρατία κάνει τα πρώτα της βήματα στη χώρα, ενάντια στη σκοτεινή κληρονομιά του Φρανκισμού, όπως ακριβώς η μητέρα και ο γιος πρέπει να μάθουν να διαχειρίζονται μια νέα ζωή χωρίς την ψεύτικη ασφάλεια του γάμου και της παιδικής ηλικίας, αντίστοιχα. Μια ζωή οπωσδήποτε πιο δύσκολη. Αλλά και πιο ελεύθερη.
Και ο πατέρας; Ο Φερνάντο είναι απών για τον Χαβιέρ τις περισσότερες φορές. Εμφανίζεται μόνο κάποια σαββατοκύριακα. Και ο πατέρας, με τον δικό του τρόπο, προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση των πραγμάτων και να διατηρήσει έναν έλεγχο που, στην πραγματικότητα, έχει χάσει εντελώς. Δεν θα μπορούσαν όλα να επιστρέψουν στο παρελθόν;, αναρωτιέται ο Χαβιέρ. Αυτή η αφελής απαίτηση θα είναι το κίνητρο του αγοριού στη σχέση με τον πατέρα του – και με τη μητέρα του βέβαια – στη διάρκεια μιας χρονιάς κατά την οποία θα ανακαλύψει πράγματα που θα σηματοδοτήσουν την ταυτότητά του και τη ζωή του.
Μαδρίτη, 2021
Μερικές φορές ένα γεγονός διασώζει για χάρη μας το παρελθόν και μας το δίνει πίσω στο παρόν. Αρκεί ένα τηλεφώνημα, λίγα λόγια … Ο Χαβιέρ είναι πια ένας άντρας στα 50 και κάτι. Μέσα από μια στάση ζωής εντελώς διαφορετική από εκείνη του 1977, απευθύνεται σ’ εμάς, τους θεατές, και ζωντανεύει εκείνη τη χρονιά που γύρισε ξαφνικά σήμερα για να τον κάνει να νιώσει, ξανά, σαν το εντεκάχρονο αγόρι που ήταν τότε και να προσπαθήσει να το αναγνωρίσει. Η μνήμη με τους ιδιότροπους μηχανισμούς της διασώζει γεγονότα, εικόνες, ήχους. Εκείνη τη μακρινή νύχτα, όταν ο Javier και η μητέρα του έφυγαν από το σπίτι της οικογένειας, το αγόρι πήρε μαζί του τις κασέτες με τα ιταλικά τραγούδια που άκουγε ο πατέρας του. Η Μητέρα, ο Πατέρας και ο Γείτονας εμφανίζονται στη σκηνή σε θραύσματα μνήμης ως οι ενήλικες που ήταν το 1977, όταν ο Χαβιέρ ήταν μόλις προ-έφηβος. Εκείνοι τον βλέπουν ως προ-έφηβο, όχι ως ενήλικο που μας μιλάει σήμερα, σε μια διαδοχή εικόνων και αναμνήσεων πόνου και νοσταλγίας που αλληλοεπικαλύπτονται, με μουσική υπόκρουση κάποιο ιταλικό τραγούδι.