της Λιουίζα Κουνιγέ
Το έργο έχει γραφτεί στην καταλανική γλώσσα και έχει μεταφραστεί στην αγγλική, γαλλική, ισπανική, ιταλική, πορτογαλική και γερμανική.
Ανέβηκε το 2008 στο Εθνικό Θέατρο της Μαδρίτης και στο Θέατρο Lliure της Βαρκελώνης.
Έχει τιμηθεί με τα βραβεία Premi Lletra D’ Or 2008 και Premi de la Crítica de
Barcelona 2008. (Βραβείο Γραμμάτων και Βραβείο Κριτικής της Βαρκελώνης 2008)
Ήταν φιναλίστ για το Βραβείο Max καλύτερου θεατρικού έργου του 2008 και συγκαταλέγεται στα 120 καλύτερα θεατρικά έργα της Ευρώπης σύμφωνα με την επιτροπή επιλογής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2010. Βλ. http://www.etc-cte.org/bop
Στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου της Κινσάσα (Ζαΐρ), ένας ηλικιωμένος Αφρικανός προτείνει σε έναν Ευρωπαίο εμπορικό αντιπρόσωπο, να πάρει μαζί του στην Ευρώπη τον 18χρονο γιο του και σε αντάλλαγμα ο γιος του να κάνει οποιαδήποτε δουλειά γι’αυτόν. Μια λευκή γυναίκα εκτελεί χρέη διερμηνέα στη συζήτηση αυτή, στην οποία το μέλλον του νεαρού Αφρικανού είναι ουσιαστικά το μέλλον ολόκληρης της αφρικανικής ηπείρου. Μια ασυνήθιστη, προσωπική ματιά της συγγραφέως στην πολύπλοκη σχέση του λεγόμενου Πρώτου με τον λεγόμενο Τρίτο κόσμο, που υπενθυμίζει μια πραγματικότητα που είναι δύσκολο να χειριστούμε αλλά ταυτόχρονα είναι αδύνατον να αγνοήσουμε: η Αφρική είναι πάντα εδώ, μπροστά στα μάτια των Ευρωπαίων, τόσο κοντά και τόσο μακριά, παρούσα και μαζί απούσα, όπως ο γέρος Αφρικανός του έργου.
Απόσπασμα του έργου
ΑΝΤΡΑΣ: Γιατί χωρίσατε;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Με άφησε ο άντρας μου.
ΑΝΤΡΑΣ: Για μιαν άλλη;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Έτσι φαντάζομαι.
ΑΝΤΡΑΣ: Δεν είστε σίγουρη;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Μια μέρα έφυγε και δεν τον ξανάδα.
ΑΝΤΡΑΣ: Και ξέρετε αν ζει;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Τον είδε κάποιος κοντά στην Ουάτσα.
ΑΝΤΡΑΣ: Και τι έκανε στη Ουάτσα;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Λαθρεμπόριο.
ΑΝΤΡΑΣ: Χρυσό;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Υποθέτω πως ναι.
ΑΝΤΡΑΣ: Και δεν πήγατε να τον δείτε στη Ουάτσα;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Όχι.
ΑΝΤΡΑΣ: Γιατί;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Ξέρετε τι μου είπε πριν με αφήσει;
ΑΝΤΡΑΣ: Τι σας είπε …
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Μετά από μένα το χάος.
ΑΝΤΡΑΣ: Αυτό σας είπε;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Μετά από μένα το χάος, και μετά έφυγε.
ΑΝΤΡΑΣ: Το ίδιο είπε και ο Μομπούτου όταν έγινε το πραξικόπημα, προτού φύγει από τη χώρα. Aprés moi le deluge.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Σοβαρά;
ΑΝΤΡΑΣ: Ναι.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Είστε βέβαιος;
ΑΝΤΡΑΣ: Απολύτως.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Τότε μπορεί να το άκουσα από αυτόν, όχι από τον πρώην άντρα μου.
(Η ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ γελάει ξανά. Παύση)
(…)
ΑΝΤΡΑΣ: Και δεν θέλετε να μάθετε για ποια εταιρεία δουλεύω;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Για ποια εταιρεία δουλεύετε;
ΑΝΤΡΑΣ: Είναι νοτιοαφρικανική. Και όπως όλες οι άλλες που σας ανέφερα πριν, έχει σχέση με την εκμετάλλευση και το εμπόριο του κολτάν. Ξέρετε τι είναι το κολτάν;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Όχι.
ΑΝΤΡΑΣ: Δεν έχετε ακούσει να μιλάνε γι’ αυτό;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Όχι.
ΑΝΤΡΑΣ: Είστε σίγουρη;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Είναι αδύνατον να θυμάσαι όλα αυτά που σου λένε.
ΑΝΤΡΑΣ: Ναι, είναι αδύνατον.
(Μεγάλη παύση.)
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Γιατί με κοιτάζετε έτσι;
ΑΝΤΡΑΣ: Πώς σας κοιτάζω;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Ελάτε, πείτε μου άλλο ένα ανέκδοτο.
ΑΝΤΡΑΣ: Κι άλλο παλιό;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Ναι, ελάτε…
ΑΝΤΡΑΣ: Εκείνος ο Βέλγος που έχει το αγρόκτημα λέει πως αυτή η χώρα είναι σαν μια ωραία γυναίκα που δεν ικανοποιείται ποτέ, παρόλη την αγάπη που της δίνεις για να την ευχαριστήσεις.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Αυτό δεν είναι ανέκδοτο.
ΑΝΤΡΑΣ: Ναι, το ξέρω.
(Παύση.)
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Είστε ο πρώτος εμπορικός αντιπρόσωπος που ακούω να μιλάει για αγάπη και για ψυχές.
ΑΝΤΡΑΣ: Και για τι μιλάνε συνήθως οι εμπορικοί αντιπρόσωποι;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Για λεφτά, για γυναίκες και για αρρώστιες.
ΑΝΤΡΑΣ: Με αυτή τη σειρά;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Συνήθως ναι.
(…)
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Πιστεύετε πως το χιούμορ είναι απαραίτητο στις εμπορικές συναλλαγές;
ΑΝΤΡΑΣ: Όχι, αλλά κάνει τα πάντα πιο ευχάριστα.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Τι είδους συναλλαγή είναι;
ΑΝΤΡΑΣ: Δεν ξέρω ακόμα. Δεν μπορέσαμε να συνεννοηθούμε. Όταν ήρθα με περίμενε στην πόρτα. Το μόνο που ξέρω είναι το όνομά του. Κάποιος του το έγραψε σε ένα χαρτί. (Δείχνει στη Διερμηνέα ένα κομμάτι χαρτί.) Όπως φαίνεται καταλαβαίνει μόνο τη δική του γλώσσα. (Και οι δυο μαζί κοιτάζουν ταυτόχρονα προς μια από τις καρέκλες σιωπηλά.) Τι συμβαίνει;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: (Κοιτάζει τον Άντρα) Λέει ότι καταλαβαίνει τη γλώσσα σας αλλά δεν μπορεί να τη μιλήσει.
ΑΝΤΡΑΣ: Σοβαρά;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Λέει ακόμα πως δεν περίμενε ότι θα ήταν γυναίκα ο διερμηνέας σας. Πως δεν θεωρεί πολύ τιμητικό να μιλάει με το στόμα μιας γυναίκας.
ΑΝΤΡΑΣ: Πες του λοιπόν ότι φεύγω αύριο και δεν έχω καιρό να βρω άλλο διερμηνέα που να τον θεωρεί πιο αξιότιμο.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Δε χρειάζεται να του το εξηγήσω, καταλαβαίνει όλα αυτά που λέτε.
ΑΝΤΡΑΣ: Ωραία, ας μιλήσουμε λοιπόν τώρα ή ας το αφήσουμε.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Θα μπορούσατε να μιλήσετε και την επόμενη φορά που θα έρθετε με τη βοήθεια ενός άντρα διερμηνέα.
ΑΝΤΡΑΣ: Έτσι λέει;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Όχι, έτσι λέω εγώ.
ΑΝΤΡΑΣ: Δεν ξέρω αν θα ξανάρθω. Αν έχει να μου κάνει κάποια προσφορά, ας την κάνει τώρα ή ας φύγει. Σε λίγο έχω άλλο ραντεβού και πρέπει να κάνω ακόμα πολλά πράγματα πριν φύγω.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Λέει ότι σας ευχαριστεί που τον δεχθήκατε χωρίς να έχετε ραντεβού. Ξέρει ότι είστε πολυάσχολος.
ΑΝΤΡΑΣ: Θα ήθελα να μάθω ποιος τον άφησε να ανέβει και να με περιμένει στην πόρτα μου.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Δεν το ξέρει, δεν ξέρει το όνομα του ρεσεψιονίστα αλλά νομίζει πώς τον άφησε να ανέβει επειδή είναι ανάπηρος. Εδώ στην Κινσάσα τους φοβούνται πολύ τους ανάπηρους, νομίζουν ως έχουν μέσα τους ένα κακό πνεύμα και για αυτό δεν τους πλησιάζει κανείς πολύ, ούτε τους μιλάνε.
ΑΝΤΡΑΣ: Τι θέλει; Γιατί ήρθε να με δει;
(Παύση.)
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Μου ζητάει να μην τον κοιτάω.
ΑΝΤΡΑΣ: Να μην τον κοιτάτε;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Ναι. Την ώρα που μιλάτε οι δυο σας.
ΑΝΤΡΑΣ: Σας πειράζει να κάνετε αυτό που ζητάει;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Δεν είναι η πρώτη φορά που μου συμβαίνει.
ΑΝΤΡΑΣ: Εντάξει.
(Η ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ και ο ΑΝΤΡΑΣ κάθονται σε δύο από τις τρεις καρέκλες.)
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: (Χωρίς να κοιτάζει ποτέ την άδεια καρέκλα.) Έχει έναν γιο 19 χρόνων που έχει το ίδιο όνομα με εκείνον. Είναι τερματοφύλακας σε μια ποδοσφαιρική ομάδα. Σας ζητάει να ενεργήσετε ως μεσολαβητής. Όχι, συγγνώμη, ως αντιπρόσωπος, θέλει να γίνετε ο αντιπρόσωπος του γιου του και να του βρείτε ομάδα. Λέει ότι γνωρίζει άλλα παιδιά που πέρασαν πρώτα από μια δοκιμασία και ύστερα υπέγραψαν συμβόλαια για να παίξουν στην Ευρώπη, πως όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές ομάδες ενδιαφέρονται για Αφρικανούς ποδοσφαιριστές.
ΑΝΤΡΑΣ: Ποιος του τα είπε όλα αυτά;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Κάποιοι γνωστοί του, αλλά το είδε και στην τηλεόραση.
ΑΝΤΡΑΣ: Τι ακριβώς είδε στην τηλεόραση…
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Είδε πολλούς νεαρούς μαύρους να παίζουν σε ευρωπαϊκές ομάδες.
ΑΝΤΡΑΣ: Οι ποδοσφαιρικές ομάδες έχουν στην υπηρεσία τους άτομα που κάνουν αυτή τη δουλειά, αναζητούν παίκτες σε όλο τον κόσμο. Αν ο γιος του ήταν αρκετά καλός, θα τον είχε δει κάποιος απ’ αυτούς.
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Χωρίς εκπρόσωπο είναι πολύ δύσκολο να έρθει να σε δει κάποιος, να ενδιαφερθεί για σένα.
ΑΝΤΡΑΣ: Πού είναι ο γιος του; Γιατί δεν ήρθε ο ίδιος να μιλήσει μαζί μου;
ΔΙΕΡΜΗΝΕΑΣ: Λέει πως είναι έξω, περιμένει στο δρόμο. Αν χρειαστεί, θα τον ειδοποιήσει.
