Tης Ελένα Τορνέρο
Βραβείο Lope de Vega 2015
4 πρόσωπα, 2 άνδρες και 2 γυναίκες (το ένα ζευγάρι αρκετά μεγαλύτερο ηλικιακά από το άλλο)
Περίληψη
Δουλεύουν όλη μέρα. Μια δουλειά αγχωτική, δεσμευτική, παρεξηγημένη. Αλλά για τρία βράδια την εβδομάδα συναντιούνται εκεί και χορεύουν. Τσα τσα τσα. Ρούμπα. Βαλς. Μαθήματα χορού για όλους. Τα πληρώνει η εταιρεία. Πασοντόμπλε. Μπολερό. Σάλσα. Γιατί η εταιρεία τούς αγαπάει. Η εταιρεία είναι σαν μια μεγάλη οικογένεια. Και οι οικογένειες κάνουν τα πάντα για να παραμείνουν ενωμένες. Φόξτροτ. Τάνγκο. Τίποτα δεν μπορεί να διαταράξει την οικογενειακή αρμονία. Σουίνγκ. Τίποτα. Ένα, δύο, τρία. Μάμπο.
ΓΟΗΤΕΙΑ ΣΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΧΡΟΝΟΥΣ
(Σκέψεις της συγγραφέως)
Όταν άρχισα να σκέφτομαι αυτό το έργο ήθελα να μιλήσω για την ατιμωρησία, από το παρόν και στη χώρα μας. Ήθελα να ανακαλύψω γιατί η ατιμωρησία συνεχίζει να υπάρχει, όχι με τόσο σαφή μορφή όσο στο παρελθόν, όχι όμως λιγότερο επικίνδυνη. Σταθερή και αμετακίνητη, κατέληξε να γίνει ένα είδος συνήθειας, μια πράξη ρουτίνας, όπως η αναπνοή μας: γεμίζει τους πνεύμονές μας και τις ζωές μας, αλλά η ύπαρξή της δεν γίνεται πάντα αντιληπτή. Θεώρησα πως είναι ένα ζήτημα μεγάλο, πολύ μεγάλο, τεράστιο, για να το λύσω σε ένα θεατρικό έργο. Έπειτα θυμήθηκα ότι, ευτυχώς, το θέατρο δεν έχει σκοπό να λύσει τίποτα, ούτε να δώσει απαντήσεις στο κοινό, απλώς και μόνο υποβάλλει ερωτήματα. Ερωτήματα που δείχνουν την πολυπλοκότητα του κόσμου.
Όταν άρχισα να γράφω, ξεπήδησε μέσα μου μια απορία: πώς να μεταφέρω στη σκηνή αυτό το θέμα; Πώς να του δώσω θεατρικότητα; Πώς να το κάνω διασκεδαστικό; Και σκέφτηκα ότι ίσως ήταν ενδιαφέρον να ταρακουνήσω λίγο ένα θέμα τόσο ακίνητο. “Θα τοποθετήσω τα τέσσερα πρόσωπα σε μια αίθουσα χορού”, σκέφτηκα. Κι άρχισα να γράφω κάθε σκηνή με έναν διαφορετικό χορευτικό ρυθμό. Τσα τσα. Βαλς. Μάμπο. Πασοντόμπλε. Τάνγκο. Φόξτροτ. Γιατί να μην το προσπαθήσω;
Εκείνο ακριβώς τον καιρό τελείωνε η δουλειά μου ως βοηθού σε ένα Workshop του θιάσου Complicité, που είναι στενά συνδεδεμένος με τη μέθοδο Lecoq. Ο θίασοςComplicité δουλεύει πάντα δίνοντας την πρώτη θέση στο σώμα και την κίνηση, για να προσθέσει αργότερα τον λόγο, αν χρειάζεται. Στη διάρκεια αυτού του workshopτο σώμα μου άρχισε να θυμάται όσα είχα ανακαλύψει όταν, 20 χρόνια πριν, είχα μαθητεύσει στη μέθοδο Lecoq στη διάρκεια των σπουδών μου ως ηθοποιού: την ανάγνωση του σώματος. Όλα μπορούν να κινηθούν από το σώμα. Γιατί να μην κάνω το ίδιο και με το κείμενο;
Το Fascinación είναι ένα έργο που διαβάζεται με τους ρυθμούς και τις κινήσεις κάποιων σωμάτων που χορεύουν. Που προσπαθούν να χορέψουν, ερήμην του μυαλού τους, ερήμην των φόβων και των προκαταλήψεών τους. Γιατί το σώμα δεν ξεγελάει. Το μυαλό ναι, και πολύ μάλιστα. Το σώμα κινείται. Το σώμα χορεύει. Η κίνηση πάντα αποκαλύπτει τελικά εκείνες τις ιστορίες που το μυαλό προσπαθεί τόσο πολύ να κρύψει.
Και δεν ξέρω αν μιλάμε για ατιμωρησία, ούτε για διαφθορά, ούτε γιατί συμβαίνουν όσα συμβαίνουν σε αυτή τη χώρα. Ξέρω μόνο ότι έβαλα μουσική, άφησα τα τέσσερα πρόσωπα να χορέψουν και προσπάθησα να γράψω τις ιστορίες που μου έλεγαν τα σώματά τους. Και ήταν ιστορίες που άνοιγαν το βλέμμα σε έναν κόσμο περίπλοκο: τον δικό τους, τον δικό μας, τον δικό σας. Όταν οι ηθοποιοί ντύσουν τα σώματά τους με τα λόγια και το κείμενο, ο κύκλος θα κλείσει. Και θα χορέψουν. Και θα χορέψουμε. Κι ελπίζουμε να χορέψετε μαζί μας γιατί είμαστε εδώ και είμαστε ζωντανοί, τώρα, σ’ αυτό το σπίτι του κόσμου που λέγεται θέατρο, στο σπίτι μας, στο σπίτι σας.
Helena Tornero
Αθήνα, Σεπτέμβρης 2016
Απόσπασμα του έργου
ΓΥΝΑΙΚΑ2 Δεν έπρεπε να βάλω αυτά τα τακούνια. Χορεύω καλύτερα με τις μπότες μου. «Πρέπει να χορεύεις με τακούνια.» Δεν τα αντέχω τα τακούνια. “Μα σου κάνουν τόσο όμορφα πόδια!” Αυτά παθαίνω για ν’ ακούω τις φίλες μου. “ Είσαι πολύ σικ!” Εκεί, στο μαγαζί με τα παπούτσια, μου φάνηκε πως είχαν δίκιο, πως οι κοπέλες που έβλεπα να περπατάνε στο δρόμο με τακούνια είχαν καλύτερη εμφάνιση από τις άλλες, και για μια στιγμή θέλησα κι εγώ να γίνω σαν εκείνες, να φαίνομαι ψηλή, ευκίνητη, μοντέρνα, σέξι, “σικ”, με ό,τι τέλος πάντων σημαίνει αυτή η ηλίθια λέξη. (Σκέφτεται. Συνεχίζουν την εξάσκηση.) “Σικ”; “Σικ”; Σικ σημαίνει να σπας τη σπονδυλική σου στήλη για να χορέψεις με αυτό το μαρτύριο στα πόδια; (Σκέφτεται. Συνεχίζουν την εξάσκηση.) Τώρα πια δεν νομίζω πως έχουν τόσο ωραία εμφάνιση. (Σκέφτεται. Συνεχίζουν την εξάσκηση.) Γιατί φοράνε τακούνια οι ψηλές; Δεν μπορείς να φοράς τακούνια άμα είσαι ψηλή. Όταν περπατάνε είναι σαν άλογα. Τώρα σκέφτομαι όλες αυτές τις κοπέλες να περπατάνε στον δρόμο και δεν τις βρίσκω πια ούτε ψηλές, ούτε ευκίνητες, ούτε σέξι, ούτε σικ, τώρα τις βλέπω σαν άλογα που περπατάνε στον δρόμο, ο ήχος από τα τακούνια που χτυπάνε με δύναμη στο πλακόστρωτο, στο πεζοδρόμιο, στην άσφαλτο. Άχαρα άλογα, άτσαλα και καθόλου σικ, γιατί δεν μπορείς να είσαι σικ με τα τακούνια άμα δεν ξέρεις να τα περπατήσεις. Τα τακούνια πρέπει να ξέρεις να τα περπατάς, κι αφού είναι δύσκολο να περπατήσεις με χάρη και μόνο που είσαι ανεβασμένη πάνω τους, πόσω μάλλον όταν θέλεις να χορέψεις με χάρη. (Παύση. Συνεχίζουν την εξάσκηση.) Έχω κάτι μπότες φανταστικές, πολύ καλύτερες για τον χορό. Είναι Martins. Για να δούμε, ποιος μάγκας θα σε πατήσει, με τέτοιες μπότες. (Παρατηρεί. Στη ΓΥΝΑΙΚΑ 1.) Κοίτα. (Η ΓΥΝΑΙΚΑ2 κοιτάζει προς την ίδια κατεύθυνση.) Εκεί. Στην άλλη άκρη της πίστας. Εκείνη την πιτσιρίκα, τη βλέπεις; Πολύ απλή, τζηνάκι κι ένα μπλουζάκι αμάνικο. Δεν φοράει τακούνια. Αθλητικά φοράει. Εδώ και ώρα χορεύει ασταμάτητα. Και χορεύει και ωραία η καριόλα. Οι αθλήτριες δείχνουν πολύ άνετες, οι παλιο… Δεν είναι σωστό. Εγώ εδώ, με τα τακουνάκια μου, σαν μούμια, κι αυτή… η κλώσα να κουνιέται σ’ όλη την πίστα σαν να πρωταγωνιστεί σε μιούζικαλ, σ’ ένα μιούζικαλ που εγώ δεν είμαι καλεσμένη.