του Χουάν Μαγιόργκα
- Βραβείο Valle-Inclán 2009
5 πρόσωπα, μπορεί να είναι και οι 5 άνδρες (ο ένας εμφανώς μεγαλύτερης ηλικίας από τους άλλους 4) ή 4 άνδρες και μια γυναίκα (και πάλι ο ένας άνδρας μεγαλύτερος)
Σημείωμα του συγγραφέα για το έργο:
Ο Χεράρδο Βέρα ήταν εκείνος που με προκάλεσε να γράψω ένα θεατρικό έργο με θέμα την τρομοκρατία. Αποδέχθηκα την πρόκληση όχι γιατί το θεώρησα εύκολο θέμα, ίσα ίσα, ακριβώς για τον αντίθετο λόγο, γιατί δεν ήξερα πώς να το χειριστώ. Βασανίστηκα ολόκληρους μήνες αναζητώντας έναν δρόμο για να προσεγγίσω αυτό το τόσο πολύπλοκο θέμα, που είναι ακριβώς το θέμα της εποχής μας. Έναν δρόμο που θα ήταν κατεξοχήν θεατρικός και θα απέφευγε την επανάληψη όσων βλέπουμε καθημερινά στην τηλεόραση και τις εφημερίδες. Μια μέρα σκέφτηκα κάποια «πρόσωπα» και μια κατάσταση που μου φάνηκαν ενδιαφέροντα: σκυλιά που ανταγωνίζονταν για μια θέση σε μια αντιτρομοκρατική υπηρεσία υψηλών προδιαγραφών. Παρακολούθησα αυτά τα «πρόσωπα» και αυτή την κατάσταση ώσπου να γράψω την Αιώνια ειρήνη, ένα έργο που τελικά δε μιλάει τόσο πολύ για την τρομοκρατία όσο για τα διλήμματα που μας δημιουργεί ο αγώνας για την καταπολέμησή της.
Μακάρι Η αιώνια ειρήνη να γίνει-εκτός από αφορμή για ψυχαγωγία- και αφορμή για σκέψη και συζήτηση.
Απόσπασμα του έργου
ΚΑΣΙΟΥΣ: Κύριοι, ήρθε η ώρα της δεύτερης δοκιμασίας.
ΤΖΟΝ-ΤΖΟΝ: Τι έγινε με την πρώτη, κύριε; Δεν θα μας πείτε τα αποτελέσματα;
ΚΑΣΙΟΥΣ: Θα δεχθούμε μόνο μία απάντηση για κάθε ερώτηση. Κάθε λανθασμένη απάντηση θα βαθμολογείται με έναν βαθμό μείον.
(Ο Άνθρωπος δίνει σε κάθε υποψήφιο χαρτί και μολύβι. Σύμφωνα με τις υποδείξεις τού Κάσιους, θα ξεκινάει ή θα σταματάει το χρονόμετρο: τικ -τακ, τικ-τακ…)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Ένα: Τι ακτίνα δράσης έχουν 7 γραμμάρια νιτρογλυκερίνης;
Α. 100 μέτρα
Β. 20 μέτρα
Γ. 500 μέτρα
(Χρόνος.)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Δύο. Μόλις αναγνωρίσει ένα αυτοκίνητο –βόμβα που βρίσκεται σε κίνηση, τι πρέπει να κάνει ο σκύλος;
Α. Να σκοτώσει τον οδηγό.
Β. Να ακινητοποιήσει τον οδηγό, αλλά να μην τον σκοτώσει.
Γ. Να προκαλέσει την έκρηξη, μπαίνοντας στο δρόμο του αυτοκινήτου.
(Χρόνος.)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Τρία. Σε περίπτωση διαφωνίας ανάμεσα στον άνθρωπο και τον σκύλο, ποιος αποφασίζει;
Α. Ο άνθρωπος.
Β. Ο σκύλος.
Γ. Δεν μπορεί να υπάρξει διαφωνία.
(Χρόνος.)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Τέσσερα. Σε περίπτωση που ο σκύλος συλληφθεί, τι πρέπει να κάνει;
Α. Να υποκριθεί πως προσχωρεί στις τάξεις του εχθρού.
Β. Να κόψει τη γλώσσα του.
Γ. Να αυτοκτονήσει.
(Χρόνος. Ο Τζον-Τζον παίρνει ένα χάπι γιατί πονάει το κεφάλι του.)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Πέντε. Μυρίστε αυτά τα τρία ρούχα και γράψτε ποιο ανήκει σε τρομοκράτη.
(Χρόνος.)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Έξι. Αν η εξουδετέρωση ενός υπόπτου θέτει σε κίνδυνο τη ζωή ενός αθώου, τι πρέπει να κάνει ο σκύλος;
Α. Να εγκαταλείψει την προσπάθεια εξουδετέρωσης.
Β. Να ολοκληρώσει την εξουδετέρωση.
Γ. Να περιμένει την απόφαση του ανθρώπου που τον συνοδεύει.
(Χρόνος.)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Επτά. Όταν ο σκύλος δεν μπορεί να προστατεύσει ταυτόχρονα δύο πιθανά θύματα, ποιο θα προστατεύσει;
Α. Το νεαρότερο θύμα.
Β. Το πιο αδύναμο θύμα.
Γ. Το θύμα με τη μεγαλύτερη συμβολική αξία.
(Χρόνος. Ο Τζον-Τζον παίρνει κι άλλο χάπι)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Οκτώ. Πού πρέπει να δαγκώσετε έναν άνθρωπο βόμβα;
Α. Στα μάτια.
Β. Στους όρχεις.
Γ. Στο αριστερό χέρι.
(Χρόνος.)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Εννιά. Πώς θα χαρακτηρίζατε τους Ισπανούς που πολέμησαν ενάντια στο γαλλικό στρατό εισβολής από το 1808 έως το 1813;
Α. Στασιαστές.
Β. Τρομοκράτες.
Γ. Αντιστασιακούς.
(Χρόνος. Ο Τζον-Τζον παίρνει δύο χάπια.)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Δέκα. Δώστε τον ορισμό του όρου “Τρομοκρατία”, χρησιμοποιώντας το πολύ είκοσι πέντε λέξεις.
(Χρόνος.)
ΚΑΣΙΟΥΣ: Τέλος χρόνου. Υπογράψτε και παραδώστε τα γραπτά σας.
(Ο Κάσιους παραλαμβάνει τα διαγωνίσματα και βγαίνει από την πόρτα Α την οποία κλείνει πίσω του. Ο Τζον-Τζον, έξαλλος, χτυπάει τους τοίχους και το πάτωμα.)
ΤΖΟΝ-ΤΖΟΝ: Γαμώτο, γαμώτο, γαμώτο! Σχεδόν σε όλες η άλφα ήταν ίδια με την βήτα ή κάποια απ’ τις δύο έμοιαζε με τη γάμα. “Δώστε τον ορισμό της “Τρομοκρατίας””. Τι μαλακία είναι αυτή πάλι; Μέχρι και τα κουτάβια ξέρουν τι είναι η τρομοκρατία. Τουλάχιστον έχω έξι σωστές. Τέσσερις οπωσδήποτε. Δώστε τον ορισμό της “τρομοκρατίας”. Εσύ τι έγραψες ;
ΟΝΤΙΝ: Το άφησα κενό.
ΤΖΟΝ-ΤΖΟΝ: Κενό; Γιατί κενό;
ΟΝΤΙΝ: Πόσων χρόνων είσαι, αγόρι μου;
ΤΖΟΝ-ΤΖΟΝ: Τριών.
ΟΝΤΙΝ: Στην ηλικία σου θα έπρεπε ήδη να ξέρεις τι κάνουν οι άνθρωποι με τις λέξεις. “Τρομοκρατία”. “Ανθρώπινα δικαιώματα”. “Δημοκρατία”. Χρησιμοποιούν τις λέξεις όπως τους συμφέρει. Τις τεντώνουν, τις μαζεύουν, τις στρίβουν, τους αλλάζουν θέση. Μην αφήσεις να σε μπερδέψουν οι λέξεις τους.
ΤΖΟΝ-ΤΖΟΝ : Τι είναι αυτά που λες; Εσύ με ποια πλευρά είσαι;
ΟΝΤΙΝ: Εγώ δεν είμαι με καμιά πλευρά, ούτε εσύ θα έπρεπε να είσαι με καμιά. Εμείς τα σκυλιά δεν έχουμε πλευρά, ούτε πατρίδα, ούτε σπίτι. Δεν σε πάω, μικρέ, αλλά θα σου δώσω μια χρήσιμη συμβουλή: μην ανακατεύεσαι στις ανθρώπινες υποθέσεις.
ΤΖΟΝ-ΤΖΟΝ: Πώς δεν έχουμε πλευρά τα σκυλιά; Εγώ έχω πλευρά, πιστεύω πως έχω.
ΟΝΤΙΝ: Δεν κάνεις μια επανάληψη στον Πασκάλ, αγοράκι; Μού φαίνεται πως δεν έχεις πάρει μυρωδιά. Έτσι και το πιάσεις όμως το θέμα, ο Κάσιους θα μείνει σέκος.
(Δίνει στον Τζον-Τζον τα εξαρτήματα της φανταστικής ρουλέτας. Ο Τζον-Τζον θα αρχίσει να μιλάει μόνος του, προσπαθώντας να ανασυνθέσει τον συλλογισμό του Πασκάλ)
ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ: (Στον Οντίν) Αν το είχες περάσει, δε θα μιλούσες έτσι.
ΟΝΤΙΝ: Αν είχα περάσει τι; Πώς δεν θα μιλούσα;
ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ: Αν είχες δει το αίμα των αθώων, δεν θα μιλούσες όπως μιλάς τώρα.
ΟΝΤΙΝ: Δεν ξέρω κανέναν αθώο.
ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ: Είσαι κυνικός. Το ξέρεις πως οι έλληνες έλεγαν «κυνικούς», κάποιους φιλόσοφους που ζούσαν σαν σκυλιά;
ΟΝΤΙΝ: «Κυνικός». Μου αρέσει. Ακούγεται ωραία. «Οντίν, ο κυνικός».
ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ: Δεν σε αγαπούσαν πολύ, έτσι;
ΟΝΤΙΝ: Κάνεις λάθος. Ο τέταρτος κύριός μου, με λάτρευε. Αυτός με βάφτισε Οντίν. Το φαντάζεσαι; Την αφεντιά μου! Τι σόι μαλάκας είναι αυτός που βγάζει τον σκύλο του «Οντίν». Πες μου πώς φωνάζεις τον κοπρίτη σου να σου πω τι πρόβλημα έχεις. Ένας κομπλεξικός ήταν, αυτοί που έχουν ροτβάιλερ είναι όλοι κομπλεξικοί. Αλήθεια, κανένας απ’ αυτούς που έχουν σκύλο στο σπίτι τους, δεν έχει μπέσα. Την ομοφυλοφιλία τη θεωρώ κακό, αλλά το να ζεις με σκύλο…Κοιτάζω τον σκύλο και ξέρω πώς είναι το αφεντικό του. Όταν βλέπω εσένα ας πούμε, καταλαβαίνω ότι ο κύριός σου ήταν μεγάλος αεριτζής.
ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ: Να σου πω κάτι; Θα κερδίσω το περιλαίμιο, μόνο και μόνο για να μην το κερδίσεις εσύ.
ΟΝΤΙΝ: Εσύ, χοντρούλη, αποκλείεται να κερδίσεις. Η μάχη θα γίνει ανάμεσα στον σωματαρά και σε μένα. Μάζεψε καλύτερα την ουρά σου και άσε μας μόνους. Αυτή η δουλειά δεν είναι για αεριτζήδες.
ΤΖΟΝ-ΤΖΟΝ: (Στον Εμμάνουελ) Μπορούμε να επαναλάβουμε το «Αν δεν υπάρχει Θεός» όταν δεν υπάρχει Θεός; Δεν το κατάλαβα ακόμα.
ΕΜΜΑΝΟΥΕΛ: Μην προσπαθείς να επαναλάβεις τους συλλογισμούς του Πασκάλ, ούτε κανενός άλλου. Sapere aude!