skip to Main Content

του Χουάν Μαγιόργκα

Το έργο έχει μεταφραστεί στην τσεχική, την αγγλική, τη γαλλική, την ιταλική και την πορτογαλική γλώσσα και έχει παρουσιαστεί σε πολλές ευρωπαϊκές σκηνές, μεταξύ άλλων και στο Gate Theatre του Λονδίνου το 2009. Η ελληνική μετάφραση  ήταν φιναλίστ για το βραβείο θεατρικής μετάφρασης “Μάριος Πλωρίτης” το 2009.

 

Σημείωμα του συγγραφέα για το έργο

Υπάρχουν άνθρωποι που αποφεύγουν το φως και ζουν στο σκοτάδι όπως μερικά ζώα. Άνθρωποι που τις ζωές τους δένει ένα μυστικό. Ο βασικός ήρωας είναι ένας τέτοιος άνθρωπος. Μαθαίνει για τον νόμο περί μετανάστευσης και αποφασίζει να τον εκμεταλλευτεί. Καταλαβαίνει πως χάρη στο νόμο αυτό βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους, για τους οποίους μια καταγγελία ισοδυναμεί με άμεση απέλαση. Χρησιμοποιεί τον νόμο για να μετατρέψει έναν άνθρωπο σε σκλάβο του.

 

Απόσπασμα του έργου

1

 ΚΟΝΤΟΣ
Μπορώ να καθίσω μαζί σας;
ΨΗΛΟΣ
Ετοιμαζόμουν να ζητήσω λογαριασμό.
ΚΟΝΤΟΣ
Δεν με αναγνωρίζετε; Δεν καταλάβατε ποιος είμαι.
ΨΗΛΟΣ
;;;
ΚΟΝΤΟΣ
Κάθε μέρα συναντιόμαστε.
ΨΗΛΟΣ
;;;
ΚΟΝΤΟΣ
Κάθε πρωί, στη σκάλα. Την ώρα που γυρίζετε, εγώ φεύγω.
 ΨΗΛΟΣ
Α, ναι. Ναι.
 ΚΟΝΤΟΣ
“Καλημέεερα σας”. Αναγνωρίζετε τη φωνή μου;
 ΨΗΛΟΣ
Ναι, τώρα ναι.
ΚΟΝΤΟΣ
Βέβαια δεν ακούγεται το ίδιο τώρα, θέλω να πω την Κυριακή, όπως στις 6 τα χαράματα τις μέρες που δουλεύω.
ΨΗΛΟΣ
Με συγχωρείτε που δεν σας κατάλαβα.
 ΚΟΝΤΟΣ
Δεν χρειάζεται να ζητάτε συγγνώμη, καταλαβαίνω. Θα καθίσω, αν μου επιτρέπετε. Καταλαβαίνω. Είστε μια σκιά που συναντάει μια άλλη σκιά στη σκάλα. Την ακούτε να σας λέει “καλημέρα”, λέτε κι εσείς « καλημέρα» και αυτό είναι όλο, δυο σκιές που συναντιούνται σε μια σκάλα.
ΨΗΛΟΣ
Έτσι είναι.
ΚΟΝΤΟΣ
Πρέπει να είναι σκληρή. Η νυχτερινή δουλειά εννοώ. Σου γυρίζει τη ζωή ανάποδα.
ΨΗΛΟΣ
Με συγχωρείτε, είμαι  λιγάκι βιαστικός…
ΚΟΝΤΟΣ
Μόλις παράγγειλα αυτό το μπουκάλι και δυο ποτήρια. Θέλω να πιούμε μαζί.
ΨΗΛΟΣ
Δεν πίνω, λυπάμαι.
 ΚΟΝΤΟΣ
Γιορτάζω κάτι και σκέφτηκα πως θα θέλατε να μου κάνετε παρέα.
ΨΗΛΟΣ
Με περιμένουν.
ΚΟΝΤΟΣ
Ένα ποτηράκι, βρε αδερφέ.
ΨΗΛΟΣ
Σας είπα, δεν πίνω.
 ΚΟΝΤΟΣ
Δεν έχετε λίγη ώρα για μένα; Δέκα λεπτά μόνο. Γιορτάζω και δεν θέλω να είμαι μόνος μου.
ΨΗΛΟΣ
Εντάξει, δέκα λεπτά. Αφού γιορτάζετε, δεν μπορώ να αρνηθώ.
 ΚΟΝΤΟΣ
Σοδειά του ‘98. Μη φανταστείτε πως είμαι ειδικός. Το έμαθα ειδικά για την περίσταση. Προετοιμάστηκα.
ΨΗΛΟΣ
Απ’ ότι λέτε λοιπόν, σας συμβαίνει κάτι καλό. Κάτι που αξίζει να το γιορτάσετε. Είστε τυχερός.
ΚΟΝΤΟΣ
Δεν είναι φοβερό; Δυο σκιές συναντιούνται κάθε πρωί στη σκάλα, και για μήνες ολόκληρους, χαιρετιούνται μηχανικά: “Καλημέρααα”• “καλημέρααα”. Και ξαφνικά, αυτές οι δύο σκιές κάθονται στο ίδιο τραπέζι, πρόσωπο με πρόσωπο, σε μια γιορτή.
ΨΗΛΟΣ
Για μήνες; Γνωριζόμαστε εδώ και μήνες;
 ΚΟΝΤΟΣ
Δεν έχω παράπονο, ήσασταν πάντα ευγενικός μαζί μου, δεν παραλείπατε ποτέ να με χαιρετήσετε, και μη φανταστείτε ότι μπορώ να πω το ίδιο για όλους τους γείτονές μας. Μέχρι σήμερα όμως δεν ήμασταν παρά δύο σκιές που λένε “καλημέρα” πριν χωρίσουν ξανά. Και τώρα είμαστε εδώ, πρόσωπο με πρόσωπο, και γιορτάζουμε λες και γνωριζόμαστε μια ζωή.
ΨΗΛΟΣ
Δεν μου είπατε όμως ακόμα τι γιορτάζουμε.
ΚΟΝΤΟΣ
Δεν σας το είπα; Μιλάω τόση ώρα και ακόμα δεν σας το είπα;
ΨΗΛΟΣ
Όχι.
ΚΟΝΤΟΣ
Μου φαίνεται παράξενο που είμαι εδώ, μαζί σας, αλλά μέσα στο μπαρ. Κάθε Κυριακή, μόλις συμμαζέψω την κουζίνα, βγαίνω να κάνω μια βόλτα. Σας βλέπω πάντα εδώ, σ’ αυτό το τραπέζι. Από εκεί σας βλέπω, από τον δρόμο, από την άλλη μεριά του τζαμιού. Θα σας είδα και εκατό φορές σ’ αυτό το τραπέζι. Εσείς δεν με είχατε προσέξει;
ΨΗΛΟΣ
Όχι.
 ΚΟΝΤΟΣ
Δεν σας κατηγορώ. Δεν συνηθίζω να κάνω αισθητή την παρουσία μου. Σίγουρα στην πολυκατοικία δεν θα ακούσατε ποτέ να μιλάνε για μένα. Δεν είμαι απ’ αυτούς τους γείτονες που δίνουν αφορμή να τους συζητάνε. Αυτό ναι, μπορώ να το παινευτώ, είμαι καλός γείτονας. Όποιος χτυπήσει την πόρτα μου ξέρει πολύ καλά ότι εγώ πάντα…
ΨΗΛΟΣ
Δεν θα ‘θελα να φύγω χωρίς να μάθω τι γιορτάζετε.
 ΚΟΝΤΟΣ
Τον νόμο 3754.
ΨΗΛΟΣ
;;;
ΚΟΝΤΟΣ
Δεν τον ξέρετε;
ΨΗΛΟΣ
Είπατε: “νόμο 3754”;
 ΚΟΝΤΟΣ
3754. Τον “Νόμο της μετανάστευσης” .
ΨΗΛΟΣ
Δεν είχα καταλάβει ότι είστε …
ΚΟΝΤΟΣ
Δεν είμαι. Δεν είμαι μετανάστης.
ΨΗΛΟΣ
Τότε;
ΚΟΝΤΟΣ
Εσείς όμως είστε. Μετανάστης.
ΨΗΛΟΣ
Εγώ;
ΚΟΝΤΟΣ
Δεν ξέρω πολλά για σας, αλλά αυτό, το βασικό, το ξέρω.
ΨΗΛΟΣ
Τώρα όμως πρέπει να με συγχωρήσετε. Δεν θέλω να αργήσω.
 ΚΟΝΤΟΣ
Σας παρακαλώ, μη σηκώνεστε. Καθίστε, σας παρακαλώ. Ευχαριστώ. Ακούστε, δεν έχω τίποτα με τους μετανάστες. Τίποτα, απ’ όπου κι αν έρχονται. Δεν ξέρω γιατί ήρθατε εσείς σ’ αυτή τη χώρα. Δουλειά; Πολιτικοί λόγοι; Μια γυναίκα; Όλοι αυτοί οι λόγοι μου φαίνονται καλοί. Όσο για τον νόμο, δεν τον έφτιαξα εγώ. Όταν όμως άκουσα να μιλάνε για αυτόν κατάλαβα πως θ’ άλλαζε τη ζωή μου. Δεν το σκέφτηκα καλά από την αρχή, σιγά σιγά άρχισε να ωριμάζει στο μυαλό μου, αλλά μέχρι σήμερα δεν είχα αποφασίσει να κάνω την ιδέα μου πράξη. Σας το ξαναλέω, δεν έχω τίποτα εναντίον σας. Ούτε είναι τίποτα προσωπικό, απλώς σκέφτηκα ότι έπρεπε να επικεντρωθώ σε μια περίπτωση μόνο, και η δική σας είναι αυτή που γνωρίζω καλύτερα.
ΨΗΛΟΣ
Δεν ξέρω αν σας καταλαβαίνω καλά, νομίζω πως όχι, αλλά πρέπει να σας πω κάτι: δεν είμαι μετανάστης.
ΚΟΝΤΟΣ
Δεν είστε;
ΨΗΛΟΣ
Γιατί σκεφτήκατε πως είμαι; Μόνο επειδή δουλεύω τη νύχτα; Πολύς κόσμος δουλεύει νύχτα.
 ΚΟΝΤΟΣ
Δεν είστε μετανάστης;
 ΨΗΛΟΣ
Φυσικά και δεν είμαι. Μοιάζω για μετανάστης;
ΚΟΝΤΟΣ
Όχι, δεν μοιάζετε για μετανάστης.
ΨΗΛΟΣ
Δεν έχω τίποτα εναντίον τους, όσο βέβαια δεν δημιουργούν προβλήματα. Γνωρίζω σπουδαίους ανθρώπους όλων των αποχρώσεων. Ανθρώπους που δεν έρχονται να σου κάνουν μάθημα πώς να ζεις στη χώρα σου. Δυστυχώς, φαίνεται πως είναι πολύ περισσότεροι εκείνοι που…
ΚΟΝΤΟΣ
Φτάνει, μη συνεχίζετε. Μπράβο (Χειροκροτεί). Συγχαρητήρια. Η προφορά σας είναι καλύτερη από τη δική μου, και ο τρόπος που μιλάτε τη γλώσσα μου. Και το σώμα, ο τρόπος που κινείστε … Τι πειθαρχία. Θαυμάζω τους ανθρώπους με αυτοέλεγχο. Μη φοβάστε, δεν κάνατε κανένα λάθος, δεν θα σας είχα υποψιαστεί, ήταν απλή διαίσθηση. Έκανα κάποιες έρευνες, ο καθένας μπορεί να τις κάνει, αρκεί να έχει λίγο χρόνο, κι εγώ έχω. Η διαίσθηση μου επιβεβαιώθηκε: Δεν έχετε χαρτιά. Είστε παράνομα στη χώρα.
 ΨΗΛΟΣ
Κάνετε λάθος.
ΚΟΝΤΟΣ
Θέλω να μου τα δείξετε. Τα χαρτιά σας.
ΨΗΛΟΣ
Να σας δείξω…; Ποιος νομίζετε πως είστε; Αρκετά σας ανέχτηκα.
 ΚΟΝΤΟΣ
Τι θα κάνετε; Θα βάλετε τις φωνές μπροστά σε τόσο κόσμο; Θα φωνάξετε την αστυνομία; Γιατί δεν τη φωνάζετε; Ηρεμήστε, φίλε μου. Δεν σας είπα “κάθαρμα”. Είπα απλώς ότι είστε μετανάστης χωρίς άδεια παραμονής. Τίποτα το φοβερό, εκτός από το ότι, βάσει του νόμου 3754, μπορείτε να απελαθείτε αμέσως στη χώρα σας. Ή μήπως είναι ο 3475;
ΨΗΛΟΣ
Είστε μεθυσμένος;
ΚΟΝΤΟΣ
Ακόμα δεν ήπια σταγόνα. Δεν μου αρέσει να πίνω μόνος. Δεν θα ξανασηκωθείτε χωρίς την άδειά μου, σας παρακαλώ, μη με αναγκάσετε να κάνω κάτι που δεν θέλω. Προσπαθώ να είμαι ευγενικός. Δεν είναι τίποτα προσωπικό, σας το ξαναείπα. Δεν έφτιαξα εγώ αυτόν τον νόμο, αλλά αυτός ο νόμος αλλάζει τη σχέση μας. Δύο σκιές συναντιούνται κάθε πρωί στη σκάλα ώσπου μια μέρα …
ΨΗΛΟΣ
Αστειεύεστε.
ΚΟΝΤΟΣ
Μην με υπερτιμάτε, δεν ξέρω ν’ αστειεύομαι. Όχι, δεν είναι αστείο. Πώς το λένε χυδαία … αν ήμουνα χυδαίος, θα σας το ‘λεγα έτσι: “Σε κρατάω από τα αρχίδια”.
ΨΗΛΟΣ
Είστε πράγματι μεθυσμένος.
 ΚΟΝΤΟΣ
Μη με κάνετε να θυμώσω, δεν βλέπετε ότι προσπαθώ να σας φερθώ με σεβασμό; Θα μπορούσα να σας προσβάλω. Να σας βάλω να γονατίσετε …
ΨΗΛΟΣ
Τι θέλετε από μένα; Πέστε το επιτέλους. Χρήματα;
ΚΟΝΤΟΣ
Χρήματα;
ΨΗΛΟΣ
Τι ζητάτε;
ΚΟΝΤΟΣ
Ψιλοπράγματα.
ΨΗΛΟΣ
Τι;
ΚΟΝΤΟΣ
Ακόμα δεν ξέρω. Σοβαρά, ακόμα δεν ξέρω. Για την ώρα, να πιείτε μόνο ένα ποτήρι μαζί μου. Για σήμερα φτάνει. Αύριο, ποιος ξέρει. Κάτι θα σκεφτώ. Να είστε βέβαιος ότι δεν πρόκειται να σας ζητήσω ποτέ τίποτα αισχρό. Και, οπωσδήποτε, τίποτα σχετικό με σεξ. Σταθήκατε τυχερός μαζί μου. Δεν θα σας αναγκάσω να δουλέψετε για μένα, ούτε να κάνετε καμιά ατιμία, δεν πρόκειται να απλώσω χέρι επάνω σας. Τη μια μέρα θα σας ζητήσω λίγη κουβεντούλα• την άλλη, να κάνουμε μαζί μια βόλτα. Τίποτε άσχημο, τίποτε ταπεινωτικό. Να μου διαβάσετε ένα ποίημα, να μου πείτε ένα αστείο… τίποτε ταπεινωτικό. Καμιά φορά μπορεί να σας ζητήσω κάτι στενόχωρο για σας ή δυσάρεστο, όχι με την πρόθεση να σας προσβάλω, μόνο και μόνον για να δοκιμάσω κατά πόσο είστε διατεθειμένος να το κάνετε. Σε τελική ανάλυση, αυτό με ενδιαφέρει: να είμαι σίγουρος ότι είστε διαθέσιμος. Κάποιες μέρες θα σας αφήνω να με ξεχνάτε, πάντα όμως θα επιστρέφω. Τότε θα σας ζητάω να μου πείτε μια προσευχή ή να μου τραγουδήσετε ένα τραγούδι της πατρίδας σας, όχι για να σας ενοχλήσω, αλλά για να σας υπενθυμίσω τη φύση του δεσμού μας. Ποτέ για να σας ταπεινώσω. Από την άλλη βέβαια, μπορεί εσείς κάποια μέρα να καταφέρετε να πάρετε άδεια παραμονής. Μέχρι τότε, έχουμε καιρό. Αύριο, θα συναντηθούμε τη γνωστή ώρα στη σκάλα και θα χαιρετηθούμε. Θέλω να είστε εκεί, μην προσπαθήσετε να το σκάσετε, θα σας παρακολουθώ. Και μην προσπαθήσετε ποτέ να κάνετε τίποτε εναντίον μου, είμαι απόλυτα προετοιμασμένος για αυτή την περίπτωση, μου αρέσει να φροντίζω τα πάντα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Δεν θα σας ζητήσω τίποτα το ταπεινωτικό, θα δείτε. Ξεκινάμε τώρα αμέσως. Θα αρχίσουμε πίνοντας μαζί αυτό το μπουκάλι. Επιτρέψτε μου να κάνω μια πρόποση. Για σας. Για τη ζωή σας σ’ αυτή τη γέρικη χώρα.
(Παύση. Ο Ψηλός πίνει.)
Back To Top